Tweet

Accepteer het maar: zonnestroom komt eraan /9 reacties

Om het complete Nederlandse stroomverbruik (113.000 miljoen kWh in 2009) met de huidige kwaliteit zonnepanelen op te wekken, zou een totale oppervlakte nodig zijn die ongeveer even groot is als het IJsselmeer. Nergens wordt centraal geregistreerd hoeveel mensen zonnepanelen op hun dak hebben liggen. Maar uit cijfers van energieleverancier E.ON blijkt wel dat het opgestelde vermogen aan zonnepanelen sinds 2002 gestaag groeit.

Het is een zonnige zaterdagmiddag in het Zuid-Hollandse Gorinchem, waar de Zonnestroom Producenten Vereniging (ZPV) een klus- en informatiedag heeft georganiseerd in het pand van BDA Dak- en Gevelopleiding. Dit bedrijf verzorgt trainingen en workshops voor ondernemers die aan de slag willen in deze sector. “Op onze trainingen komen we vaak dakdekkers tegen die reageren op de interesse die hun klanten tonen in zonnepanelen. Ondernemers willen op deze vraag inspelen. Maar ook beheerders van onroerend goed komen langs om te kijken of zonnestroom iets voor hen is.”

Chaotisch

Hans Kijser werkt bij BDA Dak- en Gevelopleidingen en legt uit dat het moeilijk is om in te schatten hoeveel Nederlandse burgers ondertussen zelf zonne-energie opwekken. “Veel dakdekkers- en installatiebedrijven doen dit erbij. Ze merken dat er een bepaalde vraag vanuit de markt bestaat en besluiten naast hun reguliere activiteiten ook zonnepanelen te gaan installeren. Hierdoor is de markt wel wat chaotisch.”

Niels Schoorlemmer uit Eindhoven is secretaris van de ZPV en heeft recentelijk zelf zonnepanelen op het dak van zijn woning geïnstalleerd. Ondanks de lange terugverdientijd, is de investering de moeite waard, vindt hij. “Zonnestroom is een schone energiebron en de installatie gaat meer dan dertig jaar mee.”

Toch besloot minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) eind 2010 de subsidie op zonnestroom voor particulieren te schrappen. Een harde klap voor de sector, zo leek het in eerste instantie. Maar door de rap gedaalde kostprijs van silicium, de voornaamste grondstof voor zonnepanelen, is het installeren ervan ook voor particulieren nog steeds rendabel gebleken. Ondanks het afschaffen van de subsidie.

“Alle stroom die je produceert via de panelen op je dak, gaat vervolgens via het stopcontact het elektriciteitsnet op”, legt Schoorlemmer uit terwijl hij de kabel die van het op de parkeerplaats opgestelde zonnepaneel naar het belendende bedrijfspand toeloopt nawijst.

Geld terug

“Op deze manier lever je zelf zonnestroom aan het elektriciteitsnetwerk in plaats van dat je elektriciteit afneemt. Je gebruikt wat je zelf nodig hebt en de stroom die je teveel produceert gaat verder het netwerk op. Zonder het te weten kunnen je buren zo ook gebruik maken van de door jou opgewekte zonne-energie.” Hij wijst naar de teruglopende meter: “En uiteindelijk krijg je dan geld terug van je energieleverancier.”

Geld terugkrijgen van de energieleverancier, zelf energie produceren. Het klinkt allemaal heel mooi. Hans Kijser van BDA Dak- en Gevelopleidingen legt uit: ‘Als je besluit om zonnepanelen te installeren moet er rekening gehouden worden met een terugverdientijd van ongeveer vijftien jaar.’

Op een zonnige lentedag kan de gemiddelde burger met vier panelen op zijn dak ongeveer vier kilowattuur aan elektriciteit produceren. In de winter is het rendement echter stukken lager. Kijser: ‘Als het bewolkt is wek je natuurlijk veel minder energie op en schakel je vanzelf over op het reguliere elektriciteitsnetwerk. In de praktijk merk je er niks van waar de stroom die je gebruikt precies vandaan komt.’

Zonnepanelen op je dak en produceren maar. Waar de markt voor zonnestroom in theorie een ongelimiteerde groeipotentie lijkt te hebben, wil Kijser dit beeld toch bijstellen: ‘Niet alle woningen zijn geschikt voor zonnepanelen. Door de kleine dakoppervlakte in verhouding tot het aantal huishoudens zijn flatgebouwen bijvoorbeeld per definitie eigenlijk niet geschikt voor zonnestroom.’

Sterke lobby

Naast de praktische bezwaren die het op echt grote schaal invoeren van zonnestroom vooralsnog lastig maken, lijken de gevestigde Nederlandse energieleveranciers niet heel happig te zijn op de ontwikkelingen in de sector. Zelf energie producerende consumenten, dat gaat immers lijnrecht in tegen de belangen van de energie producerende mastodonten in. Er bestaat een sterke lobby in Nederland waarin de belangen van de grote energieleveranciers nog steeds blijken te prevaleren boven de invoering van veel milieuvriendelijker technologie als zonne-energie, zo denkt Kijser.

Om te zien dat het ook anders kan is een simpele blik oostwaarts genoeg. Waar het Nederlandse ministerie van Economische Zaken de Stimuleringsregeling Duurzame Energie afschafte, kent Duitsland een vergoedingsregeling voor burgers die duurzaam energie opwekken. Dit potje wordt gespekt door consumenten die geen elektriciteit leveren en die daarom iets meer betalen voor hun stroom. Kijser geeft commentaar: ‘Nederland is vooral goed in het organiseren van symposia en vergaderingen. Er gebeurt te weinig om het gebruik van groene energie écht te stimuleren. Dat is jammer, want Duitsland bewijst dat hun model wel werkt.’

Kijser is voorzichtig optimistisch over de toekomst van zonnestroom: ‘Het mooie aan dit vak is dat je vooral met idealisten te maken krijgt. Mensen die echt hierin geloven. Ik sta hier ook te werken op mijn vrije zaterdagmiddag.’ Schoorlemmer vult aan: ‘We staan niet voor niets op markten en braderieën om mensen te demonstreren hoe zonnestroom precies werkt. En om mensen die geïnteresseerd zijn informatie te verstrekken.’

Uiteindelijk zullen er alternatieven moeten komen voor de huidige, conventionele energievoorziening: ‘En de macht ligt in dit geval toch echt bij de consument. Iedereen die dat wil kan zonnepanelen op zijn dak leggen. En elke ondernemer die iets ziet in deze markt kan een cursus volgen en beginnen met installeren. Je kunt dit maar beter accepteren. Want zonnestroom komt eraan.’