Als technologie de kans krijgt gaat de mens verloren 
/9 reacties
Brein-machine
De onderzoekers die de analyses uitvoerden hebben zich geconcentreerd op vier toepassingsgebieden: hersen/machine-interacties, intelligente omgevings- en correctietechnologieën, moleculaire geneeskunde en synthetische biologie. Van die drie vallen de omgevings- en correctietechnologieën (in het rapport ambient intelligence en persuasive technologies genoemd) een beetje uit de toon (pispotjes die peuters moeten stimuleren te plassen; dat soort dingen), maar de andere drie onderzochte gebieden maken dat, lichte, gebrek ruimschoots goed.
Verreweg de alarmerendste en meest doorwrochte analyse is die van Maartje Schermer, verbonden aan de afdeling medische ethiek en filosofie van de geneeskunde van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Zij gaat in op de fundamentele aanslag die de introductie pleegt van technologieën die rechtstreeks ingrijpen in het functioneren van de hersenen. Ze vertelt het verhaal van een 62-jarige Nederlandse man die met behulp van diepe hersenstimulatie af is van de nare gevolgen van de bewegingsziekte (Parkinson) waaraan hij lijdt.
Ze vertelt het verhaal van een 62-jarige Nederlandse man die met behulp van diepe hersenstimulatie af is van de nare gevolgen van de bewegingsziekte (Parkinson) waaraan hij lijdt
Maar die stimulatie via elektropulsjes verandert ook het gedrag van de man zelf drastisch: hij wordt koopziek, aanminnig, blijkt geen idee meer te hebben van zijn gezondheidstoestand en lijdt aan grootheidswaan. Dat ongeremde gedrag verdwijnt als de ‘pulsdosering’ wordt verminderd, maar daarmee kwamen ook de ziekteverschijnselen weer bovendrijven. In ongestimuleerde toestand verkoos de man toch voor hersenstimulatie.
Verantwoordelijk?
De vraag doet zich dan voor of deze man nog langer verantwoordelijk is voor zijn gedrag. Een soortgelijk verhaal valt op te tekenen van mensen die psychofarmaca gebruiken. Schermer filosofeert over de gevolgen van het inzetten van hersentechnologie op ons begrip van goed en fout, van verantwoordelijkheidsbesef en de vrije wil. Kunnen we mensen waarbij hersenmankementen technologisch worden verholpen nog wel verantwoordelijk worden gehouden voor hun gedrag als dat aanmerkelijk is veranderd door die ingreep? En als mensen niet langer meer toerekeningsvatbaar zijn, wat betekent dat dan voor het strafrecht? Iemand die niet verantwoordelijk is voor zijn/haar gedrag kan immers ook niet op verantwoordelijkheidsbesef worden aangesproken. Dat heeft voor het strafrecht fundamentele gevolgen.
