Tweet

Amazon hard op weg de machtigste te worden /reageer

Wordt Amazon het machtigste internetbedrijf ooit? Jeff Bezos bouwt gestaag aan zijn online imperium.

Onlangs werd Amazon.com even verrast door zijn eigen populariteit. Op 23 mei bood het bedrijf het nieuwe album van Lady Gaga aan voor 0,99 dollar. Spotgoedkoop, zeker als je weet dat hetzelfde album bij Apple’s iTunes voor 11 euro werd verkocht. De servers van Amazon kraakten onder de enorme toeloop van muziekfans. Zo erg zelfs, dat niet iedereen van de aanbieding kon profiteren. Het regende klachten op verschillende sociale media en op de Amazon-site zelf.

Om aan de onvrede tegemoet te komen, herhaalde het bedrijf de actie dezelfde week nog, ditmaal volledig voorbereid. De fans tevreden: zij hadden de nieuwe hits bijna voor niets. Lady Gaga tevreden: haar album ging in twee dagen tijd meer dan 400.000 keer over Amazons digitale toonbank. De platenmaatschappij tevreden: Amazon betaalde voor elk album de kostprijs, wat neerkomt op een bedrag van 8 tot 9 dollar. En Amazon?

3 miljoen in 2 dagen

Het bedrijf verloor met de actie in twee dagen zo’n 3 miljoen dollar, berekende de New York Times. Toch kon ook Amazon tevreden zijn. De concurrentie was de pas afgesneden, maar belangrijker nog: deze actie was vooral bedoeld om de nieuwe service Cloud Drive bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. En ja, dat was dus wel gelukt.

Fans van Lady Gaga, maar ook anderen die over de stunt lazen in de media, wisten opeens allemaal dat ze nu hun eigen muziek (en ­andere bestanden) op de servers van Amazon konden opslaan en terugluisteren, tot op zekere hoogte gratis, terwijl ze bij Amazon gekochte mp3’s er zelfs altijd gratis kunnen opbergen. Amazon had de dienst twee maanden eerder geïntroduceerd, en was daarmee sneller dan de bedrijven waarvan mensen eerder zo’n ‘online muziekkluis’ had verwacht: Google en Apple.

Net zo charismatisch als Steve Jobs

Muziekverkoop? Digitale opslagservice? Amazon.com was toch een online boekwinkel? Tegenwoordig is Amazon veel meer dan dat. Het is in de eerste plaats een techbedrijf, goed in internetsoftware. Daarnaast is het een breed gesorteerd webwarenhuis, waar je niet alleen boeken maar ook schoenen, sieraden, auto-onderdelen, de inrichting van de babykamer en diepvriespizza’s kunt kopen. Bovendien is het uitgegroeid tot cloud-grootmacht, waar bedrijven en particulieren data kunnen opslaan en gebruiken. Met 1.000 dollar omzet per seconde is Amazon nu de best verkopende website ter wereld.

En het bedrijf heeft in Jeff Bezos bijna net zo’n charismatische voorganger als Apple had in Steve Jobs. Omdat Amazon veel geld verdient ‘aan de voorkant’, dus van zijn afnemers (in tegenstelling tot Google en Facebook die hun gebruikers grotendeels gratis diensten leveren), wordt wel eens geopperd dat Amazon het machtigste internetbedrijf ooit aan het worden is.

Boeken als bijzaak

Eigenlijk is Amazon nooit een boekwinkel geweest. Vanaf dag één, in 1995, waren de nieuwe digitale mogelijkheden de drijvende kracht. Natuurlijk, toen de website live ging waren het boeken die in het digitale winkelmandje gelegd konden worden, maar oprichter Jeff Bezos startte daar pas mee toen hij de enorme groei in internetgebruik zag.

Dat het boeken waren die verkocht werden was bijna bijzaak. Hij wilde vooral: de perfecte webwinkel creëren. In de daaropvolgende jaren werd niet alleen het assortiment steeds breder, maar werden ook de technologische mogelijkheden verder verkend. Terwijl klanten behalve voor boeken ook bij Amazon terecht konden voor elektronica, computers, fietsen en veel meer, zorgden ingewikkelde algoritmes ervoor dat diezelfde klanten door hun eigen aankopen en zoekgedrag een tipsysteem voor andere klanten opbouwden, en werd een systeem ontwikkeld waarbij klanten zelf recensies mochten plaatsen over de aangeschafte producten.

Dat laatste werd Amazon niet direct in dank afgenomen door de leveranciers, maar voor Bezos was een goede klantervaring belangrijker dan sputterende retailers tevreden stellen. Om het die klanten nog makkelijker te maken, ontwikkelde Amazon in 1997 het zogeheten one-click-systeem, waar het twee jaar later patent op kreeg. Dankzij dit systeem kunnen klanten met – inderdaad – één klik een aankoop doen, als ze bij een eerdere bestelling hun gegevens al hebben achtergelaten.

Mini-marges

Een succesvol businessmodel? Dat valt vooralsnog tegen. Amazon is zoveel ­blijven investeren in zijn technologie, dat winst maken er vaak bij inschoot. In 1997 ging Amazon naar de beurs, meeliftend op de dotcom-hype. Maar eind jaren ’90 moest het bedrijf herstructureren door ­gebrek aan inkomsten.

Toch overleefde het de bubble, als een van de weinigen. In 2001 boekte Amazon een morele overwinning toen het de online activiteiten van boekhandel Borders overnam. En in 2003 werd voor het eerst een volledig jaar winst gemaakt. Een andere grote overname (in 2009) was van de succesvolle online schoenwinkel Zappos.

Cloudpionier

Tegelijk werd het bedrijf vrijwel ongemerkt een cloudpionier. In 2006 werd gestart met de verhuur van online rekenkracht, opslagruimte en software, onder de naam Amazon Web Services, nog voordat alle andere IT-bedrijven de term ‘cloud’ adopteerden. Sinds de oprichting had Amazon enorm veel ervaring opgedaan met de bouw van ingewikkelde infrastructuren voor het eigen e-commerceplatform, en, zo werd gedacht: laten we die ervaring maar eens te gelde gaan maken.

Dat daar een kleine marge op zit? Geen probleem, zo vertelde Bezos in 2008 aan Wired. “Dat maakt ons niet bang, we zijn experts op dit gebied. We hebben nooit marges van 35 of 40 procent gehad, zoals de meeste andere techbedrijven.”

Doorbraak e-boek

In 2007 kwam de volgende innovatie, die al net zo vreemd leek voor een bedrijf dat als boekhandel bekend staat. Dat jaar kwam de Kindle, de e-reader waar Amazon drie jaar in eigen huis aan had gewerkt. Het apparaat zorgde bijna eigenhandig voor de doorbraak van e-boeken.

Op de volgende pagina: de langetermijnplanning van Jeff Bezos