Creative Commons: auteursrecht voor het Internet-tijdperk 
/5 reacties
-
door: Arnoud Engelfriet over: internet, eigendomsrecht, juridisch op: 5 juli 2007 Het auteursrecht en internet gaan maar moeilijk samen.
Met een Creative Commons licentie maak je heldere afspraken
Op Internet staan miljoenen werken, die stuk voor stuk beschermd zijn door het auteursrecht. Daar mag dus in principe niets mee worden gedaan zonder toestemming van de maker. De Creative Commons-licenties bieden een eenvoudige en gestandaardiseerde manier om die toestemming te geven, die toegesneden is op gebruik op Internet.
Wie één van de Creative Commons licenties op zijn werk plakt, staat daarmee toe dat dat werk vrijelijk gekopieerd en verspreid wordt mits zijn naam er maar netjes bij vermeld wordt. Er kunnen twee beperkingen worden opgelegd: commercieel gebruik kan worden verboden, en het maken van wijzigingen kan worden verboden (of aan één specifieke beperking worden onderworpen). Deze gestroomlijnde aanpak maakt het gebruiken van Creative Commons-werken bijzonder eenvoudig. Zelfs een computer kan nu begrijpen wat er wel en niet mag.
De beperkingen
Om een Creative Commons-licentie te kiezen, hoef je geen jurist zijn. Er zijn slechts twee mogelijke beperkingen, die al dan niet in combinatie met elkaar gebruikt kunnen worden. Een licentie kiezen is dus een kwestie van bepalen welke beperking(en) je van toepassing wilt laten zijn. Omwille van de eenvoud is het niet mogelijk om extra beperkingen door te voeren.
De beschikbare beperkingen zijn:
- Geen commercieel gebruik: het is niet toegestaan om het werk te verspreiden of te gebruiken als de verspreider/gebruiker daarmee direct of indirect geld verdient.
- Geen afgeleide werken: het werk mag alleen worden gebruikt in de orginele versie. Het mag dus in zijn geheel worden gekopieerd, gepubliceerd of doorgegeven, maar niemand mag het werk wijzigen, uitbreiden of er in knippen.
- Wie het maken van afgeleide werken wel wil toestaan, kan er nog voor kiezen om dit te doen onder de voorwaarde van gelijk delen: de gewijzigde of uitgebreide versie moet onder dezelfde Creative Commons-licentie worden gepubliceerd.
Wat houden deze twee beperkingen nu in?
Twijfelgevalletje
Een twijfelgeval is hergebruik op een site die voorzien is van advertenties. Advertenties plaatsen levert de beheerder geld op, dus daar is sprake van financieel gewin. Als die advertenties nu op een pagina met een Creative Commons-werk staan, dan is verdedigbaar dat er sprake is van gebruik dat in de eerste plaats gericht is op financieel gewin. En omdat de licentie spreekt van “zakelijk of persoonlijk”, zou dat kunnen betekenen dat ook een privépersoon die advertenties op zijn weblog heeft, geen Creative Commons-werken mag gebruiken.
Commercieel gebruik
Niet iedereen vindt het een prettig idee dat anderen geld verdienen met hun werk. De keuze voor een verbod op commercieel gebruik is dan ook relatief populair. Maar wat is commercieel gebruik?
De omschrijving uit de licenties is “elk gebruik dat in de eerste plaats is bedoeld voor of is gericht op zakelijk of persoonlijk financieel gewin.” Dat is dus zeer breed. Een paar voorbeelden:
- Het uitgeven van een werk in boekvorm.
- Het publiceren van een foto bij een artikel in een tijdschrift.
- Het vertonen van een film in de bioscoop of op televisie.
- Het gebruiken van een rustgevend muziekje bij een yogales in de sportschool.
Geen commercieel gebruik is bijvoorbeeld
- Het herpubliceren van een tekst op een website waar geen advertenties op staan.
- Het bekijken van een film met een groep vrienden of kennissen.
- Het uitwisselen van het werk via file sharing software.
De keuze voor al dan niet toestaan van commercieel gebruik is wel zwartwit. Of alle commercieel gebruik is toegestaan, of helemaal geen. Er is geen mogelijkheid om bijvoorbeeld te zeggen “geld verdienen met advertenties op je website mag wel” of “een toegangsprijs van maximaal € 5.00 bij een vertoning is toegestaan.”
