Tweet

De actieve internetgebruiker als typende aap /1 reactie

Andrew Keen betoogt in zijn onlangs uitgekomen boek The Cult of The Amateur dat internet de westerse cultuur vernietigt. Web 2.0 vindt hij een dodelijke combinatie van domheid en hysterie. Verdrinkt hij in cultuurpessimisme?

Het gaat slecht met de papieren krant. Het aantal Nederlandse huishoudens met een krantenabonnement is in de afgelopen tien jaar gedaald van 62 tot 51 procent. In de Verenigde Staten laten adverteerders het afweten. In het eerste kwartaal van dit jaar daalden de advertentie-inkomsten voor kranten met 4,8 procent.

Schuldig

Wie het recentelijk verschenen boek The Cult of the Amateur. How Today’s Internet Is Killing Our Culture and Assaulting Our Economy van Andrew Keen leest, weet wie er schuldig is aan deze ontwikkeling. Wij: de bejubelde YOU die door Time Magazine tot persoon van het jaar werd uitgeroepen. Het zijn de actieve internetgebruikers die bloggen, netwerken, filmpjes maken en informatie opzoeken en delen.

De Brits-Amerikaanse Keen, voormalig internetondernemer in Silicon Valley, windt er geen doekjes om. Internet vernietigt onze cultuur, vindt hij. Omdat wij met z’n allen webloggen, naar filmpjes op YouTube kijken, een online profiel hebben op MySpace, muziek downloaden, het weer checken op Buienradar.nl en spullen kopen op Marktplaats gaan de normen en waarden van de westerse cultuur ten onder. We zijn volgens Keen, cum laude afgestudeerd in moderne geschiedenis aan London University, zo in de ban van onszelf en andere amateurs dat we de traditionele media (kranten, radio, cd’s, Hollywoodfilms) links laten liggen. Daardoor hebben adverteerders minder belangstelling voor deze traditionele cultuuruitingen en vallen er ontslagen onder journalisten, technici en acteurs.

Spijtoptant

Keen is spijtoptant. Als internetondernemer in de jaren negentig (hij richtte met geld van durfkapitalisten de muzieksite Audiocafe.com op) wilde hij het oeuvre van Bob Dylan op zijn laptop beluisteren en de Brandenburger Concerten van Bach op zijn gsm downloaden. Dat kan allemaal. Er zijn veel meer mogelijkheden. Internetgebruikers kunnen zelf muziek maken en uploaden. Onbekende musici, schrijvers en filmmakers vinden op internet een miljoenenpubliek. Daarmee heeft Keen grote moeite, omdat het volgens hem ten koste gaat van de gecanoniseerde cultuur.

Keens afkeer van de interactieve webtoepassingen die Web 2.0 vormen is zo groot dat hij de actieve gebruikers ervan met apen vergelijkt die maar niet ophouden met typen. Web 2.0 staat voor Keen voor een dodelijke combinatie van domheid, egoïsme, wansmaak en massahysterie. De tientallen miljoenen apen van het internet creëren slechts een eindeloos woud vol middelmatige producten, zegt Keen in zijn boek.

Kakkerlak

Als de apenmetafoor niet aanslaat, tovert Keen de kakkerlak tevoorschijn. Dat gebeurde tijdens een door The Wall Street Journal georganiseerd debat met filosoof David Weinberger, auteur van het onlangs uitgekomen boek Everything is Miscellaneous. Vorige week betoogde Keen daar dat wij dankzij Web 2.0 net als Gregor Samsa uit Die Verwandlung van Kafka op een goede dag als een kakkerlak wakker zullen worden en alleen maar naar onszelf in de spiegel kunnen kijken.

Weinberger is zijn tegenpool. Hij prijst in zijn boek Web 2.0 aan als instrument om relevante informatie te filteren. Hij wijst tijdens het debat op een belangrijke denkfout in Keens betoog. Weinberger vindt dat Keen ons wil doen geloven dat we vóór Web 2.0 in een ideale wereld leefden. Een wereld waarin professionele journalisten ervoor zorgden dat wij altijd de waarheid te lezen kregen, uitgeverijen voor ons bepaalden wat goede boeken waren en de Amerikaanse film- en muziekstudio’s bepaalden welke entertainmentproducten wij konden aanschaffen.

Ideale wereld

Als de wereld voor Web 2.0 zo geweldig was, waar komt de massale belangstelling van het zelf digitaal creëren en rechercheren vandaan? Waarom willen internetgebruikers zelf filmpjes maken, zelfgemaakte producten delen en de waarheid achter krantenberichten en politieke uitspraken achterhalen? Het antwoord op die vraag blijft de zwart-witdenker Keen ons in zijn eloquente betoog schuldig.

Andrew Keen: The Cult of the Amateur, uitgeverij Nicolas Brealy Publishing, prijs 22,99 euro, ISBN 1857883934
David Weinberger: Everything Is Miscellaneous, uitgeverij Times Books, prijs 15,25 euro, ISBN 0805080430

Dit artikel is eerder verschenen in NRC Handelsblad en nrc.next.