Tweet

De Phoenix Marslander gaat leven op Mars ontdekken /1 reactie

Geen geringe opgaaf

Pronkstuk van het instrumentarium is de atoomkrachtmikroskoop, onderdeel van MECA, waarmee opnamen te maken zijn van deeltjes van slechts enkele tientallen nanometers (duizendsten van millimeters). Urs Staufer van de Zwitserse universiteit van Neuchâtel, die met zijn groep de atoomkrachtmikroskoop heeft gebouwd, vertelt dat het laten functioneren van zo’n gevoelig instrument op zo’n ruige planeet als Mars, zonder dat er een laborant(e) in de buurt is, geen geringe opgaaf is. Het ding moet het doen bij temperaturen tussen de -60 en +20 °C, het moet tegen een stootje kunnen, moet met weinig energie zijn werk doen en zo nog wat voor zo’n gevoelig instrument lastige zaken. Volgens Staufer heeft de atoomkrachtmikroskoop de bots- en valproeven met glans doorstaan.

Zeer fijne naald

De beelden die een atoomkrachtmikroskoop maakt haalt ie uit de beweging van een zeer fijne naald op een arm (eigenlijk is het eens soort ouderwetse platenspeler). De beweging van die arm wordt vertaald in een beeld van het gescande oppervlak. Daarmee kunnen plaatjes gemaakt worden met een kleinst zichtbare detail van zo’n 20 nm. Met die ‘naald’ kun je ook in een monster prikken en die laten ‘aftasten’ door een plaatje met zeer fijne naalden (omgekeerd afbeelden). Beide technieken worden op Mars gebruikt.
Met zowel de licht- als de atoomkrachtmikroskoop kun je het monster ‘bekijken’ op de aanwezigheid van water. Aan de vorm van de bodemdeeltjes is, bijvoorbeeld, ook te zien wat het waterverleden van dat deeltje is geweest. Mooie kristallen duiden op een, geologisch gesproken, vrij recent verblljf van dat deeltje in water. Een korrel die vaak door de woeste Marswinden wordt meegenomen zal op de duur afgerond worden enz.
De ‘naald’ van de atoomkrachtmikroskoop zal in de loop der proefnemingen vervuild of beschadigd raken. Daar is rekening mee gehouden. De Zwitsers hebben een mechanisme ingebouwd om die onbruikbare ‘naald’ eenvoudigweg af te breken. De atoomkrachtmikroskoop heeft een ’setje’ van acht ‘naalden’ bij zich.
Al die meetgegevens van het Phoenix-lab gaan naar de boordcomputer en verder naar het grondstation op aarde. In drie maanden moet het meetprogramma van Phoenix zijn afgerond.

Marstoerisme

Is er leven op Mars mogelijk? Het duurt nog even, maar dan zullen we het weten. Er zijn al woeste plannen de planeet te koloniseren. Water is daarvoor een eerste vereiste, maar lang niet het enige. Intussen zijn er al velen die zich hebben opgegeven voor een reisje naar Mars. Stel je eens voor: acht maanden in zo’n claustrofobisch klein ruimtevaartuig en dan nog, daar aangekomen, je eigen water opgraven. De zuurstofvoorziening is nog een probleempje. Vooraleer we het leven op Mars aan de praat gekregen hebben, zullen we de zuurstof zelf nog moeten meenemen (of maken uit water). En ook al wordt Mars bewoonbaar gevonden, een vakantieoord zal het nooit worden. De dagindeling is vertrouwd: een Marsdag duur maar een minuut of 37 langer dan een dag op aarde….