Tweet

E-health of cyberchondrie? /reageer

Talloze apps, sites, wearables en testjes geven ons in een paar seconden meer inzicht in onze gezondheid dan onze voorouders in hun hele leven bij elkaar konden sprokkelden. We meten en monitoren steeds meer zelf. Ruim 80 procent van de patiënten heeft voor het bezoek aan de huisarts in ieder geval even de symptomen gegoogeld en ruim de helft heeft al een oplossing uitgeprobeerd in de vorm van bijvoorbeeld test of meting. De patiënt heeft de regie steeds meer zelf in handen, vaak aangeduid als ‘patient empowerment’.

Zelfzorgoplossingen

Helemaal nieuw is het niet. Men heeft altijd gezocht naar zelfzorgoplossingen. Niets zo comfortabel als thuis testen. Zo meten diabetici al sinds jaar en dag – ver voor het smartphone tijdperk - zelf hun bloedsuikergehalte met een glucosemeter. Thuis en zonder tussenkomst van arts. Die glucosewaarde wordt gebruikt om insuline toe te dienen, en ook dit gaat zonder tussenkomst van een arts. Iemand met diabetes meet en behandelt dus zelf. Fantastisch natuurlijk, helemaal als blijkt dat de glucosemeters vrijwel hetzelfde resultaat aantonen als laboratoriumonderzoek.

Zwangerschapstest

Een ander voorbeeld is de zwangerschapstest. Geen vrouw gaat naar de huisarts om zich te laten testen. Arts en overheid laten dit volledig over aan de patiënt zelf. En terecht, in dit geval. Er is eigenlijk maar één echt bezwaar tegen zelf doktertje spelen, en dit is natuurlijk de betrouwbaarheid van de meting, test of tool. Betrouwbaarheid kan niet gewaarborgd worden, er is geen centrale organisatie die toeziet op de kwaliteit van bijvoorbeeld een app.

Apps

Al die apps die lukraak op de markt komen worden eigenlijk alleen door Google of Apple onderworpen aan wat eisen om in de marketplace opgenomen te kunnen worden. Maar inhoudelijk wordt er niet naar gekeken. Naar schatting zijn er 300.000 apps die meten, monitoren of inzicht geven in gezondheid zonder dat ze goed gescreend zijn door een professional. Daarmee is niet iedere app schadelijk, maar de vraag wordt wel wat de app nu echt aantoont en op basis van welke data. Zo zijn er apps die ‘testen’ op SOA’s door enkele vragen te stellen of een app die bloeddruk meet door de telefoon tegen de borst te houden. Het is momenteel onduidelijk wat de impact is van dit soort apps. Maar de kans is groot dat heel wat gebruikers zich onterecht zorgen maken of dat onterecht niet doen.

Keurmerken

Gelukkig zijn er veel platforms, meters en diagnostische tools op de markt die wel gewoon kloppen. De informatie wordt gescreend, uitslagen gecontroleerd en inmiddels zijn er ook wat keurmerken die zich toeleggen op de kwaliteit van apparatuur. Artsen staan – in tegenstelling tot wat velen denken – niet negatief tegenover al deze zelfzorgtoepassingen. Hoewel iedere arts wel even dubbel zal checken met welke tool je gemeten hebt. Indien hij het niet vertrouwt, wordt er opnieuw gemeten, maar dan uiteraard via de arts.

Het aantal tools om zelf diagnoses te stellen zal de komende jaren toe blijven nemen. Professionals spelen hier al slim op in, zo wordt thuisarts.nl gerund door huisartsen en zijn er laboratoria met diagnostiek-op-afstand oplossingen. Consumenten zullen hiermee eerder een goede diagnose stellen en daarmee een aandoening sneller opsporen. Iets wat de behandeling natuurlijk ten goede komt.

Cyberchondrie

Toch ontstaat met al die data en innovatieve technologie ook weer een nieuw probleem. Mensen die niet goed zoeken of een tool niet goed gebruiken kunnen een verkeerde diagnose stellen en zich daarmee onterecht zorgen maken. Artsen spreken al over ‘cyberchondrie’, als digitale variant van hypochondrie. Mensen die maar door blijven zoeken of testen en daarmee geobsedeerd raken door een mogelijke aandoening.

Tijd om medische informatie wat meer medisch te ondersteunen. Maar wie pakt dit op? Wetenschap en commercie moeten elkaar ontmoeten en gezamenlijk naar een nieuw tijdperk werken. Want feit is dat we over tien jaar pas naar de huisarts gaan als we al ‘weten’ wat we hebben…