Tweet

Een andere wetenschappelijke blik op klimaatveranderingen /19 reacties

The science is settled, luidt het officiële standpunt in het klimaatdebat: de aarde warmt op, en de mens heeft het gedaan. Maar bij sommige onderzoekers groeit de twijfel. Al is het maar omdat de broeikastheorie op een aantal cruciale punten niet strookt met de feiten.

Een greep uit de belangrijkste pijnpunten.

1 | Waarom warmt de aarde niet meer op?

In Nederland was 2007 vrijwel net zo warm als het recordjaar 2006, het warmste jaar sinds de temperatuurmetingen in 1706 begonnen. Maar mondiaal lijkt het er meer op dat de opwarming van de aarde, na een periode van snelle opwarming in de jaren tachtig en negentig, is gestagneerd.

Er is in elk geval geen opgaande trend meer waarneembaar sinds 2001. Niet in mondiale temperatuurreeks van het Hadley Center en de Climate Research Unit (de HadCrut3-reeks), en niet in de satellietreeks van University of Alabama in
Huntsville (UAH).
Dat is toch al 7 jaar. Bedenk dat het klimaatpanel van de VN, het IPCC, verwacht dat de aarde de komende eeuw zo’n 3 graden zal opwarmen, met een versnelling later in de eeuw. De trend sinds 1980 was 0,02 graden per jaar, oftewel de afgelopen zeven jaar zijn we tenminste 0,14 graden ‘achterop’ geraakt. En dat is opmerkelijk, want de concentratie CO2 in de atmosfeer ging gewoon verder omhoog.

Geen reden voor opgetrokken wenkbrauwen, vindt onder meer klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI. De stagnatie valt nog ruim binnen de bandbreedte van de natuurlijke variaties. En het is maar welke gegevens je bekijkt: “De sterke opwarming van het Noordpoolgebied in het afgelopen jaar wordt in de HadCrut3-gegevens genegeerd, omdat er daar te weinig thermometers staan. Andere schattingen van de wereldgemiddelde temperatuur – zoals de Giss-reeks van Nasa, die dat gebied wel meenemen – komen hoger uit dan het recordwarme jaar 1998.”
Toch erkent iedereen dat de stagnatie nog wel even zal aanhouden. Zo krijgt het klimaat dit jaar te maken met een verkoelende ‘El Niña’. Van Oldenborgh: “Die komt in 2008 het sterkst naar voren in de wereldgemiddelde temperatuur. We moeten wachten op een volgende El Niño voor het record van 1998 verbroken zal worden. En die kunnen we nog niet voorspellen.”

2 | Waarom koelt Antarctica af?

Klimaatmodellen verwachten een forse opwarming op de Noordpool, maar een geringere opwarming op de Zuidpool. Het is echter helemaal geen opwarming, maar afkoeling.
Dat het oppervlak van Antarctica afkoelt, blijkt onder meer uit een analyse van William Chapman en John Walsh in het Journal of Climate van eind 2006.
Begin je de temperatuurreeks vóór 1965, dan is er lichte opwarming. Vanaf 1966 is er echter sprake van lichte afkoeling. Die afkoeling vindt vooral plaats in het oostelijke deel; het Antarctische schiereiland aan de westzijde (dat richting Zuid-Amerika wijst) warmt juist flink op.

De berichten in de media over smeltende stukken Zuidpool gaan dan ook in de regel over deze westelijke punt. Gletsjeronderzoeker Hans Oerlemans van het Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek Utrecht (IMAU) omschreef de opwarming op en rond het Antarctische schiereiland onlangs in een lezing bij de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW) als een regionaal verschijnsel, dat waarschijnlijk wordt veroorzaakt door een warme zeestroom. Het officiële standpunt van de British Antarctic Survey is dat de oorzaak van de opwarming van de westpunt onbekend is.

En de rest van Antarctica? In een bijdrage aan het bekende weblog RealClimate betoogt wetenschapshistoricus Spencer Weart dat de afkoeling van de Zuidpool niet betekent dat de modellen fout zijn. De afkoeling valt binnen de bandbreedte van de variatie. Politicoloog Roger Pielke jr stelt op zijn weblog Prometheus echter de wedervraag: “Welke gebeurtenis in het klimaat zou dan wél in strijd zijn met de modellen?”

Klimaatonderzoekers hebben nog een paar andere verklaringen voor het uitblijven van de opwarming op Antarctica

Klimaatonderzoekers hebben nog een paar andere verklaringen voor het uitblijven van de opwarming op Antarctica. Het gat in de ozonlaag zorgt samen met het broeikaseffect tot een sterke afkoeling van de stratosfeer rond de Zuidpool – dat is de luchtlaag van 8 tot ongeveer 50 kilometer hoogte. Daardoor zou de straalstroom, een westelijke wind op grote hoogte, zijn toegenomen. Die zou de toestroom van warmere lucht blokkeren.
Een andere verklaring is dat de oceanen de warmte wellicht hebben opgenomen. Goed bewijs daarvoor ontbreekt echter: helaas zijn er vrijwel geen metingen van de oceaantemperaturen beneden de 20 graden zuiderbreedte.