Tweet

Eindelijk een flikkermeter voor moderne lampen /reageer

Onrustig licht is de grootste ergernis voor elektriciteitsgebruikers, blijkt uit de klachtenregistratie van netbeheerders. Die toename van flikker komt niet door gebruik van energiezuinige lampen. Cai Rong ontdekte dit bij haar promotieonderzoek voor Elektrotechniek. Nooit eerder deed iemand onderzoek naar de relatie tussen spanningsvariatie en spaarlampen.

De laatste herinnering aan die hotelkamer in Griekenland of Italië zou goed over het flikkerende licht kunnen gaan. Maar ook in Nederland komen er, sinds er gemeten wordt vanaf 1996, steeds meer klachten over de kwaliteit van netspanning. Zestig procent van die klachten betreft flikker. Het leest heel vervelend bij een lamp die sterker en zwakker licht afwisselt. Je krijgt er niets van, maar het is behoorlijk irritant wanneer de tl-buis die je werkkamer verlicht, dat met wisselende intensiteit doet.

Spanningsvariaties

De flikker is een gevolg van snelle spanningsvariaties in het elektriciteitsnet. Energiebedrijven willen dit voorkomen en moeten er voor zorgen dat variaties in de spanning dusdanig klein zijn dat dit effect niet optreedt.
In 1957 heeft H. de Lange op het Philips Natuurkundig Laboratorium een flikkermeter ontwikkeld. Deze geeft aan of de variatie zó groot is dat mensen de flikker waarnemen of voldoende klein zodat niemand het opmerkt. Hij deed zijn onderzoek met twee proefpersonen en met één lamptype: de gloeilamp.

Maar de lampenwereld verandert. Er zijn nu ook lichtgevende diodes (leds), halogeenlampen en fluorescentielampen als spaarlampen en tl-buizen. De gloeilamp is wel direct gekoppeld aan het spanningsnet, de moderne lampen niet. Zij moeten geschikt gemaakt worden om het niveau van het elektriciteitsnet aan te kunnen. Dus neemt de elektronische ballast van lampen toe en daarmee komt er een toename in spanningsvariatie. Hoe is de gevoeligheid van moderne lampen voor flikker?

Die vraag beantwoordde Rong Cai in haar promotieonderzoek Flicker Interaction Studies and Flicker Improvement. Bij de groep Intelligente netten van Electrical Power Systems heeft ze De Langes flikkermeter ge-update door hem toepasbaar te maken of verschillende lamptypen.