Tweet

Eten als een oermens voorkomt diabetes /20 reacties

Thuis stort je in vanwege de dip die volgt op je vier-uurtje. De snelle hap die je toen nam zorgde voor een snelle stijging in je bloedsuiker en nu helaas ook voor een snelle daling. Je hebt geen zin meer om te koken en loert naar een snelle fiks. Borrelnootjes? Een wijntje? Uiteindelijk eet je braaf je avondeten en het is dan ook een bord vol. Erna neem je echt even rust om het te laten zakken. Dat mag ook wel, want er zat een hoop bij dat energie vraagt om te verwerken. Vlees, groenten, aardappelen, een sausje en wat te drinken. Plus een toetje. Dat moet allemaal verschillend behandeld worden in je buik dus daar is het nu spitsuur. Uitbuiken en lekker loom zijn. Misschien versterkt met een glas alcohol.

Misschien dat je voor het slapen gaan nog wilt eten. Er zit weliswaar genoeg eten in je buik maar de energie daaruit laat nog even op zich wachten, pas vannacht is het vlees verteerd. Je zit nu op de afdaling van de piek die de snelle aardappels, je toetje of de koekjes bij de thee vanavond hebben gegeven. Het lichaam houdt niet van afdalingen, dus het neemt alvast een voorschotje op de dip die het verwacht en zorgt voor een hongergevoel.

Je lichaam is de hele dag bezig met de pieken en de dalen opvangen. Een mens zou er moe van worden… Je alvleesklier wordt er ook moe van. Zeker omdat hij steeds harder moet werken voor hetzelfde resultaat.

Dit laatste hebben veel mensen die ‘gewoon’ eten en dat is begrijpelijk. Als je iets eet dat snel verteert, zoals chips of witbrood, dan schiet je bloedsuiker omhoog. Je alvleesklier schrikt zich een hoedje en maakt een heleboel insuline aan, veel te veel, en je bloedsuiker daalt enorm. Je voelt je slap worden, krijgt misschien zelfs trillende handen, en grijpt naar een oppepper. Dat kan een kop koffie zijn of een snack tussendoor, alles om die flauwte maar weg te werken. Je bloedsuiker stijgt weer, stijgt te hard, je alvleesklier schrikt weer en het kringetje gaat nog een keer rond. Alleen steeds harder want je cellen worden ongevoelig voor de vele insuline in het bloed. Om de cellen toch suiker op te laten nemen moet de alvleesklier per keer steeds méér insuline produceren om het bloedsuiker te doen dalen. Totdat hij uitgeput raakt. Dan heb je suikerziekte, diabetes 2. De alvleesklier is nu stuk en je moet je bloedsuiker op een andere manier doen dalen: je moet insuline gaan spuiten.

Steentijd-, mediterraan dieet en diabetes 2

In het onderzoek was nog een tweede groep, die een ‘mediterraan dieet’ kreeg. Ook een heel gezond dieet: veel volkorenpasta en -brood, magere kwark, een heleboel olijfolie, veel groenten en veel fruit. De 15 mensen die in deze groep zaten hadden dezelfde beginklachten als de ’steentijdgroep’. Dus ook problemen met het hart en vaten en een glucosewaarde in het bloed die alle kanten op ging.

Na 12 weken had iedereen in de ’steentijdgroep’ normale bloedsuikerspiegels. De mediterrane groep leidde echter na 12 weken nog steeds aan heftige bloedsuikerstijgingen na het eten van koolhydraten, ook al kwamen die vooral van de ‘volkorengranen’. De glycemische lading doet vermoeden hoe dat komt: nog steeds stijgt het bloedsuiker te snel en moet er insuline aan te pas komen om het te doen dalen. De meesten uit deze groep hadden dan ook symptomen van diabetes-2. Dat is de diabetessoort die niet aangeboren is en die door onze ouders ‘ouderdomssuiker’ wordt genoemd.

Tegenwoordig heet het gewoon diabetes-2, want iedereen staat op het punt om het te krijgen: jong èn oud. Iedereen die frisdrank drinkt, suikerspinnen eet, suiker in zijn koffie doet, een reep eet of een toetje bij zijn eten wil. Allemaal hebben we een verziekte bloedsuikerspiegel en een overspannen alvleesklier die van gekkigheid niet meer weet hoe hij genoeg insuline kan maken om die plotselinge toenames van het bloedsuiker te temmen. Totdat de alvleesklier het helemaal opgeeft en geen insuline meer maakt: dan heb je diabetes-2, heb je met je eten je lichaam stukgemaakt en moet je voor de rest van je leven insuline inspuiten of slikken om ooit nog te kunnen snoepen.

Het rare was dat de mediterrane groep niet snoepte en toch deze pre-diabetes-symptomen had. Het grote verschil tussen het eten van de twee groepen was echter dat de steentijdgroep vrijwel geen granen of zuivel at en meer fruit dan de mediterrane groep. De studie suggereert dan ook een verband tussen het eten van graan, zuivel en minder fruit en toch nog het behouden van een overspannen alvleesklier.

Ouderwets eten zonder calorieën te tellen

Naar aanleiding van zijn onderzoeksresultaten en zijn begrip van de achterliggende systemen merkte Dr. Staffan Lindeberg van Lund University in Zweden op: “Wanneer je diabetes type-2 wilt voorkomen of behandelen kon het wel eens meer lonend zijn om al het moderne eten te vermijden dan om calorieën of koolhydraten te tellen.” Hij heeft het wetenschappelijk uitgelegd en kan het onderbouwen.

Granen zijn niet per sé iets slechts. Koolhydraten uit granen geven snel energie. Dit weet elke sporter die een bordje spaghetti eet voor een fietstoer of een tennismatch. Het bloed zit vol energie en deze energie wordt meteen door de (spier)cellen gebruikt om een prestatie te leveren. Op deze manier is er geen insuline nodig om de bloedsuikerspiegel te doen dalen.
Het is zelfs zo dat sporten een lang gunstig effect heeft op de bloedsuikerspiegel. Dit effect duurt nog enkele uren na het sporten en zorgt ervoor dat het lichaam minder insuline nodig heeft.

Maar wie niet direct gaat sporten na het eten, maakt dat zijn lichaam zelf de vrijkomende energie in goede banen leidt. Daarvoor is insuline nodig en bovendien een opslagplaats voor de energie die niet gebruikt wordt. Er is voor 300 gram opslagcapaciteit in de lever en in de spiercellen. Daarboven wordt glucose opgeslagen in vet. Vetcellen kunnen eindeloos worden bijgemaakt door het lichaam. Als er eens een vetcel wordt leeggemaakt om de energie te gebruiken blijft die vetcel als ‘een leeg zakje’ achter wat bij een volgende keer snel weer kan worden gevuld. Daarom kom je makkelijker aan nadat je bent afgevallen: de vetzakjes zijn alleen maar leeg, ze zijn niet weg.

Er is één studie die onomstotelijk aantoont dat het eten van veel koolhydraten niet per se nodig is om te leven: als muizen en ratten 30% minder koolhydraten krijgen dan ze eigenlijk nodig hebben (en ze dus gewoon honger lijden) blijven ze anderhalf keer zo lang leven als normaal.

Er is dan ook een extreme groep menselijke fanatici die zichzelf zoveel mogelijk koolhydraten ontzegt om zo langer te leven. Pessimisten zeggen dat die mensen niet echt langer leven maar dat het veel langer lijkt, omdat het zo’n saai leven is zonder lekker eten.
Wat wel vaststaat is dat deze groep mensen, nu ook onderdeel van een bonafide onderzoek genaamd Calerie, allemaal de hartconditie van jonge goden hebben. Dankzij de goede vetten die ze veel eten.

Dit komt overeen met wat dr. Lindeberg en zijn team vonden in eerdere onderzoeken. Daarbij bleek dat leden van de Kitavastam op de Trobriand-eilanden van Papua Nieuw Guinea geen hart- of vaatziekten noch diabetes kennen. Het eten zoals wij dat gedurende de laatste 9.000 jaar geleden zijn gaan eten is niet beschikbaar op de eilanden: de stam leeft nog als jager-verzamelaars….

De keerzijde van het ouderwets eten

Aan de andere kant… als we niet graan waren gaan verbouwen hadden we ook niet voldoende compacte energie te eten gehad om tijd over te hebben voor cultuur, steden, oorlogsvoering, filosofie en internet. Als mensheid hebben we er dus wel wat aan gehad, maar als individueel mens is het een ander verhaal. Zeker als je bedenkt dat het eten wat je nu op je bord vindt héél modern is, gezien door de ogen van je lichaam. Het is pas enkele decenia dat massaal graan, suiker en soja wordt verbouwd. De aardappel kennen we pas 400 jaar. Kunstmatige zoetstoffen zijn helemaal nieuw en bron van politiek-economisch gekonkel en complottheorieën.

Let op! Voordat u uw levensstijl omgooit: ER IS NIETS ZEKER in de voedingswetenschap. Het is pas 20 jaar geleden dat vet de grote boosdoener was en vermeden moest worden. Nu is vet weer toegestaan – mits geen transvet, geen gehard plantaardig vet, niet aangebakken, niet oud, het niet van een varken komt etcetera.

Nu is suiker de grote boosdoener, samen met alles wat ’suiker-gerelateerd’ is, zoals witbrood, witmeel, pasta, zoetjes, chips, sausjes en aardappels. Gebruik uw verstand en probeer eerst de systemen die meespelen te begrijpen voordat u drastische maatregelen neemt. Uw huisarts of internet kan u meer vertellen.

Als u echter vandaag al iets wilt doen om uw lichaam te ontzien neem dan gewoon de helft van wat u anders had genomen aan modern eten zoals koffie, snacks, graan en aardappels. Neem eens een handje ongezouten nootjes in plaats van iets anders lekkers.

En nee, pinda’s zijn geen nootjes.

lees ook het 2009 artikel: “Zout en eieren voor een een goede gezondheid.” Over bloeddruk, cholesterol, brandend maagzuur en chronische vermoeidheid.