Tweet

Het flexibele scherm komt eraan /reageer

Krantje onder de arm, boek mee naar bed, tijdschrift op de plee; het zijn van die gewoontes waar het gemiddelde e-book nog lang niet aan kan tippen. Maar niet lang meer: want de flexibele schermen die steeds dichterbij komen maken het geduldige papier wel heel statisch.

Waarschijnlijk zijn volgend jaar al flexibele, oprolbare schermen zo dun als papier terug te vinden in e-readers. Zo maakt een project van Taiwan’s Industrial Technology Research Institute (ITRI), samen met AU Optronics, razendsnel vorderingen.
ITRI heeft een fabricageproces ontwikkeld waarmee ultradunne schermen in grote aantallen kunnen worden gemaakt, AU richt tegelijkertijd een fabriekspand in om ze ook daadwerkelijk te produceren. Ook de prijs lijkt mee te vallen, omdat vrijwel allemaal hedendaagse productietechnieken kunnen worden gebruikt. En met de schermen kun je zo al het nieuws lezen aan de ontbijttafel. Een nadeel is dat de buigbare schermen nog niet geschikt zijn voor interactieve touch-technologie, maar ITRI is wel van plan hiervoor een aanvullend partnerschap te sluiten.
De flexibele schermen zijn zo dun, ongeveer 30 micrometer (0,003 cm), dat ze tijdens het productieproces vastgeplakt moeten worden aan een stuk glas, zodat ze niet meteen oprollen. Algemeen directeur John Chen legt uit dat het lastig was om de schermen daarna weer los te maken. Er werden 63 verschillende manieren geprobeerd om het scherm van het glas te liften, maar al deze pogingen faalden en vernielden het scherm. Pas nadat het team een pannenkoekenrestaurant hadden bezocht, kwamen ze met een geniale oplossing.

Ze zagen de kok olie gebruiken om een pannenkoek uit een hete pan los te maken. ITRI ging een vergelijkbare manier toepassen en voegde geleidend materiaal tussen het flexibele display en het glas, zodat het scherm zonder probleem van het glas gehaald kon worden.
Het eerste product dat begin 2011 met een dergelijk scherm verschijnt is een e-reader van BenQ. Maar de Taiwanezen zijn zeker niet de enige die flexibiliteit opzoeken. En vinden. Ook bij Samsung wordt hard gewerkt aan schermen die de kwaliteit van papier minstens moeten evenaren - en zelfs verbeteren. Volgens website oled-info.com zou Samsung gezegd hebben dat haar flexible oled-schermen al in 2014 commercieel verkrijgbaar zullen zijn. Met deze schermen zou het bijvoorbeeld mogelijk zijn om een oprolbare televisie te maken. Ook handig, voor in de trein, of als het eten in het restaurant wat lang op zich laat wachten.
Samsung is echter ook bezig met het ontwikkelen van een flexibel touchscreen dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden als krant of nieuwsbrief. Deze schermen moeten volgens de geruchten in 2015 commercieel verkrijgbaar zijn.

Nederlands succes

Er is ook Nederlands succes in deze ontwikkeling. Klein succes, maar toch. Het Nederlandse bedrijf Liquavista toont in een kort filmpje zijn nieuwe elektrowetting-techniek, die waarschijnlijk in 2011 op de markt komt. Deze techniek maakt het mogelijk kleurenschermen te ontwikkelen die net als e-inkt geen achtergrondverlichting nodig hebben. Hierdoor verbruikt het scherm minder energie dan bijvoorbeeld LCD en is het scherm in fel zonlicht ook nog prima te lezen. In tegenstelling tot de huidige e-inkt is het met de techniek ook mogelijk om full colour en videobeelden weer te geven.
In Eindhoven wordt bij ‘ons eigen’ Holst Centre, een openinnovatiecentrum waar onder meer Philips en TNO in participeren, ook hard gewerkt aan oled-folies. LG Philips heeft overigens ook al een techniek ontwikkeld die de dure oled’s kan vervangen door schermen op basis van alleen olie en water, al is nog wel onduidelijk is welke verversingstijd dergelijke oprolbare displays hebben, waardoor het onzeker is of ze geschikt zijn voor het weergeven van bewegende beelden. Dit nadeel geldt overigens ook voor de refresh rate van de huidige oled-schermen, die zo laag ligt, dat het elektronisch papier op dit moment alleen statische beelden goed kan weergeven.

Stapje verder

Maar het kan nog een stapje verder, blijkt uit onderzoek van de universiteit van Cincinnati. Daar werd een techniek ontwikkeld die e-inkt ook op flexibel e-papier kreeg. Professor Andrew Steckl van de universiteit laat weten dat het nieuwe e-papier, dat gemaakt is van papier, op het gebied van elektrowetting net zo goed werkt als het glas dat nu in de meeste e-readers zit. Toch biedt het nieuwe e-papier veel meer mogelijkheden. Het is oprolbaar, zeer goedkoop en heel belangrijk: het voelt aan als papier. En het nieuwe e-papier kan volgens hem in de toekomst wellicht ook zo goedkoop worden, dat het kan leiden tot de productie van wegwerp-e-readers. Zoals we nu de krant in de trein laten liggen, zeg maar.
“Lezen is het fijnst op papier”, zegt Steckl. “We hopen ooit een product te ontwikkelen dat eruitziet als papier, maar als een computermonitor werkt. Iets dat zeer goedkoop en zeer snel is, en dat je aan het einde van de week in de prullenbak kunt gooien.”
Zo ver is het dus nog niet. Maar goed, een beetje dromen mag. En dus lijkt het tijdperk van Harry Potter, waar alle foto’s bewegen zodra je naar ze kijkt, ineens helemaal niet zo ver weg meer. Jammer dat we nu nog even dreuzels moeten blijven…