Tweet

Hoe mensen worden afgeschoten in een achtbaan /5 reacties

Iedereen die in een achtbaan gezeten heeft, weet hoe de rit meestal begint: je wordt in een treintje door middel van een ketting of lier omhoog getrokken op een lifthill, waarna de trein op het hoogste punt losgekoppeld wordt en zijn weg op meestal compleet op zwaartekracht voortzet. Het is dan ook schrikken voor sommigen als ze bij een achtbaan komen waarin ze mensen afgeschoten zien worden. In Europa kom je ze dan ook niet zo gek veel tegen: in Nederland gaat het om de Boosterbike in Toverland (Sevenum), de Xpress in Walibi World (Biddinghuizen) en de Formule X in Familiepark Drievliet (Rijswijk ZH).

Daarnaast bevinden zich nog enkele exemplaren in het nabije buitenland, zoals Turbine in Walibi Belgium, Rock ‘n’ Rollercoaster in Disneyland Resort Paris en natuurlijk nog legio andere coasters.

Wil je echter in een recordhouder plaatsnemen, dan zul je toch echt het vliegtuig moeten nemen. Zo kun je in de Verenigde Staten in Cedar Point in de Top Thrill Dragster met een snelheid van 193,1 km/h gelanceerd worden naar een hoogte van 128 meter, terwijl Six Flags Great Adventure met haar Kingda Ka daar nog een schepje boven op doet (206 km/h met een hoogte van 139 meter). Ga je echter puur voor de acceleratie, dan moet je naar het land van de rijzende zon, Japan: in Fuji-Q Highland Park vind je daar Dodonpa, die je in 1,8 seconde van 0 naar 172 km/h lanceert.

Vrijwel alle genoemde achtbanen maken gebruik van verschillende technieken om de achtbaan trein te lanceren: de een wordt aangedreven door een vliegwiel (Turbine), terwijl andere op oliedruk (Top Thrill Dragster, Kingda Ka) of luchtdruk (Dodonpa) ‘weggeschoten’ worden of men maakt gebruik van het principe van polariserende magneten (Rock ‘n’ Rollercoaster). Allemaal hebben ze echter een ding gemeen: een snellere acceleratie dan een ’standaard’ achtbaan.

Linear Induction & Linear Synchronous Motor Launch (LIM & LSM)

Bij achtbanen voorzien van een LIM of LSM vindt de lancering plaats door middel elektromagneten: dit zijn spoelen waar een stroom doorheen loopt die steeds van + en - wisselt waardoor ze een elektromagnetisch veld creeëren dat op dezelfde manier ook steeds van polariteit wisselt. De uitvoering van dit principe bij beide motoren verschilt echter, ook al maken ze gebruik van hetzelfde principe; een andere overeenkomst is dat beide motoren geen bewegende delen bevatten.

Bij de LIM zijn magneten onder de trein bevestigd en zijn er elektromagneten op de track. Wanneer de trein klaar is om gelanceerd te worden, bevinden de elektromagneten op de track zich vlak voor de magneten in de trein: de elektromagneten wisselen vervolgens snel van polariteit, trekken de trein aan en stoten hem tegelijkertijd af, waardoor de trein in beweging komt. Aan het einde van de lanceerinrichting heeft de trein voldoende snelheid om de rit te vervolgen.

Bij de LSM heeft de trein een pushcar die uitgerust is met een elektromagneet en een koppelstuk: zodra de trein op het rechte stuk van de launchtrack aan komt rijden, koppelt de pushcar zich aan de onderkant van de trein. Zodra de trein aangekoppeld is, kunnen de magneten zoals bij de LIM worden gestart en neemt de pushcar de trein mee met een steeds hogere snelheid. Aan het einde van de lanceerinrichting heeft de trein voldoende snelheid, remt de pushcar en laat het koppelstuk los: de trein rijdt vervolgens op eigen kracht verder.

De 24 achtbanen met een LIM vormen de grootste groep onder de gelanceerde achtbanen en bevinden zich in landen als Taiwan, Canada, Japan en de VS. Drie van de in totaal negen achtbanen aangedreven door LSM’s bevinden zich in Europa, waarvan 2 in Nederland: Formule X in Familiepark Drievliet en Xpress in Walibi World. De andere achtbanen kun je vinden in Frankrijk, Zuid-Korea, Australië en de VS. Het principe van LIM en LSM vinden we overigens ook terug in de verschillende magneetzweeftreinen over heel de wereld.