Column/ Hoge olieprijs heeft ook positief effect /5 reacties

Column: Gerard Ringenaldus

Gerard Ringenaldus heeft - onder meer - een grote interesse in uitvindingen die de mens en het milieu dienen. Hij is in 1947 geboren, gehuwd, en had een carrière van 40 jaar bij de PTT (tegenwoordig Post NL) Na de VUT, is hij al meerdere jaren met pensioen.

De extreem hoge olieprijs, die dagelijks merkbaar is in onze portemonnee en die wellicht ook niet echt meer zal zakken, heeft gelukkig ook een goede kant: het positieve effect op de onderzoeken naar en winning van hernieuwbare energieën. Want hoewel de film An Inconvenient Truth door zijn horrorscenario menigeen al aan het denken zette - hoewel de film geen oplossingen bood - over de noodzaak van een schoner milieu, zijn het in onze markteconomie helaas toch in eerste instantie de kosten die bepalen of er geïnvesteerd gaat worden in hernieuwbare energiën.

Positieve kant

De steeds hoger wordende olieprijs én de wetenschap dat de fossiele brandstoffen zoals olie en gas binnen enige decennia zullen opraken, heeft inmiddels wel gezorgd voor de steeds gunstigere omstandigheden voor de opwekking en produktie van hernieuwbare energie.
Deze ontwikkeling heeft het mogelijk gemaakt dat in alle delen van de wereld er een soort wedloop is ontstaan over wie de beste en de betaalbaarste schone energie produceert. Om in deze vrij nieuwe tak van industrie investeerders, zowel klein als groot, de kans te geven dit geld wat sneller terug te verdienen, hebben sommige regeringen, waaronder Duitsland en Nederland, enige tijdelijke subsidiemaatregelen getroffen. Dat een en ander inmiddels al in volle gang is, moge blijken uit de diverse artikelen op deze site.

Negatieve effecten

Naast meer lobbying voor het bouwen van atoomreactors, heeft de hoge olieprijs ervoor gezorgd dat het winnen van moeilijker bereikbare olie inmiddels rendabel is geworden.
Zoals ik in een vorig artikel op deze site al berichtte, wordt er bijvoorbeeld op steeds grotere schaal olie gewonnen uit de teerzanden in Canada.
Steeds meer oliemaatschappijen storten zich op dit inmiddels zeer winstgevende project. Naast een forse aanslag op de (drink)watervoorraden brengt deze vorm van oliewinning forse millieuschade met zich mee.

De energieschaarste

Dr. Hermann Scheer is voorzitter van the European Association for Renewable Energy Eurosolar en werd in 1998 onderscheiden met de World Solar Prize, in 1999 met de alternatieve Nobelprijs en in 2000 met de wereldprijs voor bio-energie.

Volgens Scheer is naast de bedreiging van de opwarming van de aarde de energieschaarste onze grootste vijand op korte termijn. Deze schaarste is volgens hem vooral te wijten aan de forse groei van de economieën in vooral China en India, waardoor de vraag naar olie, gas en andere grondstoffen in snel tempo toeneemt. Maar ook door de toenemende welvaart in de voormalige Oostbloklanden zal het gebruik van energie steeds groter worden. Hierdoor zal al vrij snel een schaarste ontstaan op de energiemarkt die alsmaar zal toenemen.

En omdat het zeker is dat met name olie en gas binnen 40 à 50 jaar opraken, zullen in de aanloop daar naartoe de prijzen van deze fossiele brandstoffen extreem blijven stijgen. Hoewel de voorraad kolen wereldwijd nog voor ruim 150 jaar toereikend zou moeten zijn, is deze fossiele brandstof overigens eigenlijk geen optie meer, vooral gezien de forse uitstoot van CO2. Het oplossen van dit probleem zorgt ook voor hoge extra kosten.

De oplossing

Door middel van diverse publicaties heeft Dr. Scheer aangetoond dat het op grote schaal produceren en gebruiken van hernieuwbare energie op korte termijn dé oplossing voor het dreigende energietekort is. Dat die hernieuwbare energie ook schoon is, maakt deze oplossing volgens hem alleen maar logischer.
Daarnaast geeft hij aan dat het ontwikkelen van deze energie ook een ‘absolute must’ is en dat doorgaan met fossiele energie voor meer dan alleen een millieuramp gaat zorgen.
In een vorig jaar gehouden toespraak in Californië voor de German-American Business Association aldaar en andere toehoorders gaf hij de volgende problemen en mogelijke oplossingen aan. (filmpje)

Meerdere crisissen

Scheer geeft aan dat naast een millieucrisis ons nog een aantal andere crisissen zullen treffen als we er niet in slagen niet alleen schone maar ook voldoende energie op te wekken, ‘tegen betaalbare prijzen en voor de gehele mensheid’ in de komende 3 à 4 decennia.

• milieu: doordat de afname van de CO2-uitstoot ver achterblijft en dit de opwarming van de aarde zal versnellen, zijn diverse rampscenario’s denkbaar;
• energie: vraag neemt exposief toe, de voorraden nemen echter gelijktijdig sterk af; voorraad kolen is weliswaar voldoende voor meer dan 150 jaar, maar de negatieve effecten, zoals verdere opwarming aarde en watergebruik, zullen versneld optreden met alle gevolgen vandien;
• conflicten: internationale conflicten door strijd om laatste energie;
• onrust: energie wordt onbetaalbaar dus: sociale onrust;
• nucleair: groter gevaar door verhoogde risico’s, vooral in onstabiele landen; nieuwe generatie kenreactoren zijn er nog niet en uranium raakt op, zelfs als huidige aantal kernreactoren niet uitbreidt
• water: groot watertekort. Nu al zijn alle krachtcentrales in de USA samen verantwoordelijk voor meer dan 50 procent van het totale watergebruik; in de derdewereldlanden zal verdroging nog sneller optreden,
• Daarnaast zullen op diverse plekken op de wereld grote gebieden onvruchtbaar worden door droogte, verzilting en opeenhoping van giffen.

Aan dit geschetste ‘horrorscenario’ is volgens deze Duitse wetenschapper te ontkomen door snel en waar het kan massaal hernieuwbare energie te produceren en deze schone energie verder te ontwikkelen.

Overheid

De overheden moeten een actievere rol spelen en niet alles overlaten aan de grote multinationals, zoals dat nu gebeurt. Zij moeten wetten maken die onder meer de volgende elementen zouden moeten bevatten:

• garantie dat iedereen toegang krijgt tot de ‘grid’, een systeem waarmee energie (beter) verdeeld wordt;
• een garantievergoeding (subsidie) vaststellen voor bijvoorbeeld 20 jaar (net zoals de zogeheten EEG-regels in Duitsland), zodat investeringen terugverdiend kunnen
  worden;
• ongelimiteerde, dus massaproductie van schone energie mogelijk maken;
• daar waar mogelijk lokale productie van schone energie toestaan.

Overige mogelijkheden

Voorgaand zijn een aantal aspecten benoemd waarmee zowel de foute als de goede kant mee kan worden opgegaan. Er zijn bijna dagelijks nieuwe ontwikkelingen te melden op velerlei gebieden. Bijvoorbeeld: welke kant gaat het op met de mobiliteit? Wordt het waterstof of biobrandstoffen, een brandstofcel, elektrisch vervoer of een combinaties van daarvan? Ook lijkt de Stirlingmotor weer een nieuwe kans te krijgen.

Naaste toekomst

In Duitsland is een Kombi Kraftwerk ontwikkeld. Het is een centrale die 36 schone krachtcentrales, gevoed door verschillende vormen van hernieuwbare energie en verspreid over heel Duitsland, met elkaar verbindt en deze bestuurt. Hoe een en ander in z’n werk gaat is getoond op de Hannover Messe 2008, die plaatsvond van 21 tot 25april. Op deze gigantische beurs is onder meer getoond hoe de technologie voor de hernieuwbare energie in haar volle breedte er in de toekomst uit gaat zien.

Voorlopige conclusie

De voorlopige conclusie, die gezien de zeer snelle nieuwe ontwikkelingen ook maar een momentopname is, kan wel getrokken worden. Ondanks de genoemde negatieve ontwikkelingen is een nieuwe industriële revolutie vrijwel onontkoombaar. Maar laten wij, het in het Westen op z’n beloop, dan zullen Azië, met vooral China, India, Japan en Korea de nieuwe en toonaangevende economische machten worden. Er worden momenteel al vele Westerse bedrijven opgekocht, waardoor niet alleen productie maar ook veel kennis in rap tempo die kant op gaat.