Illegaal linken gaat niet ongestraft 
/4 reacties
-
door: Arnoud Engelfriet over: internet, media, juridisch, beleid op: 10 april 2008 Links zijn ongeveer de enige manier om informatie te vinden op internet. Linken is dan ook volstrekt legaal
Maar wie 'redelijkerwijs' kon weten dat een link niet legaal was, kan een straf verwachten
De hyperlink of URL is de basis van het internet. Links zijn ongeveer de enige manier om alle informatie te vinden die op internet staat. In de meeste gevallen zijn hyperlinks vergelijkbaar met een bronvermelding: waar komt bepaalde informatie vandaan, of waar is meer over een onderwerp te lezen. Dat is volstrekt legaal. Vandaar dat hyperlinks normaal legaal zijn.
Soms zijn hyperlinks echter niet legaal, oftewel “onrechtmatig”. Een link kan wijzen naar bijvoorbeeld een publicatie die auteursrecht schendt, of naar een tekst die smaad of laster bevat. Wie dat weet, of redelijkerwijs moet weten, kan aansprakelijk worden gesteld als hij er toch naar linkt.
Bij zoekmachines en linksites (startpagina’s, linkverzamelingen en dergelijke) ligt dit iets anders. Een zoekmachine of linksite die niet filtert, is pas aansprakelijk als hij gewezen wordt op het onrechtmatige karakter. Wie wel filtert, valt onder de hoofdregel van de vorige alinea.
Wanneer aansprakelijk
Een hyperlink is in beginsel legaal. Elk ander uitgangspunt zou het hele internet onderuit halen, en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Er moet dus een bijzondere reden zijn om de legger van een hyperlink aan te spreken voor die link.
Uit de Nederlandse jurisprudentie blijkt dat de eis is dat de plaatser weet, of redelijkerwijs moet weten, dat de link leidt naar onrechtmatige publicaties. Dit volgt uit de Indymedia/Deutsche Bahn-uitspraak, waarin onder andere werd geoordeeld:
“Aangezien Indymedia weet dat enkele op haar website geplaatste hyperlinks leiden tot [onrechtmatige publicaties], handelt zij onrechtmatig jegens Deutsche Bahn door geen maatregelen te treffen om verspreiding van de onrechtmatige informatie te staken. Daaraan doet niet af dat Indymedia, als persmedium, de gewraakte informatie niet tot haar eigen informatie maakt. De vraag welke vorm van hyperlinken wordt gebruikt is in dit verband niet van belang. Doorslaggevend is dat Indymedia het technisch mogelijk maakt en laat de informatie te bereiken.”
Weten of moeten weten is een lastig criterium. Het zal afhangen van bijvoorbeeld hoe duidelijk de onrechtmatigheid van de informatie achter de link is, wat de relatie is tussen de linker en de informatie en of er iemand over geklaagd heeft.
BUMA/Stemra: prematuur initiatief
In februari ontstond binnen de Nederlandse blogosfeer de nodige opschudding over boze brieven van de BUMA.
Een aantal prominente weblogs kreeg te horen dat zij een ‘webcasting’-licentie moesten nemen omdat zij muziek via internet aanboden.
Het bleek te gaan om muziek(filmpjes) die op Youtube stonden. De blogs hadden simpelweg de door Youtube aangeboden mogelijkheid gebruikt om zo’n filmpje te ‘embedden’, op te nemen in de eigen pagina. De bloggers kopieerden dus niets; de films werden nog steeds door Youtube verzonden.
Dat Youtube fout zit, is dus wel duidelijk. Maar de juridische positie van deze bloggers ligt genuanceerder. Linken is geen openbaarmaken in de zin van de Auteurswet. Het kan wel onrechtmatig zijn: als je weet dat je linkt naar iets dat niet online hoort te staan, kun je aangesproken worden voor de schade die de rechthebbende daardoor lijdt. Maar daarmee
is niet gezegd dat je dezelde boete moet betalen als de site die de werken oorspronkelijk aanbiedt.
Een paar dagen later trok BUMA/Stemra haar actie al snel weer in. De actie was naar eigen zeggen een “prematuur” initiatief van haar nieuwe afdeling die zich bezighoudt met online muziek.
Bijzondere links
Naast de gewone hyperlink naar een webpagina zijn er twee bijzondere soorten: inline links en frames.
Bij inline linken wordt een afbeelding die op een andere site staat, opgenomen in de lopende tekst (Engels: “in line with the text”). Zo lijkt het net of die afbeelding onderdeel is van die webpagina. Een inline link wordt juridisch vaak gezien als een herpublicatie van de afbeelding.
Ook kan door inline linken financiële schade ontstaan bij de eigenaar van die andere site. Door inline linken wordt de afbeelding in kwestie opgehaald van een andere site dan waar de pagina staat. De eigenaar daarvan krijgt dus het dataverkeer voor zijn rekening. Hoewel hier geen rechtspraak over is, is het goed denkbaar dat deze eigenaar met succes de schade van zulk dataverkeer kan verhalen. Hij kan natuurlijk ook de afbeelding vervangen door een grote pornofoto.
Een andere bijzondere manier van linken naar een webpagina is deze op te nemen in een zogeheten frameset. Frames zijn een webtechniek waarbij meerdere pagina’s tegelijk worden getoond. Zo kan een frame aan de linkerkant van de browser een menu tonen, en een frame rechts de inhoud van de geselecteerde pagina uit het menu. Op die manier blijft het menu altijd op het scherm.
Technisch is het mogelijk om een individueel frame een pagina van een andere site te laten zijn. Het lijkt dan net alsof die pagina eigenlijk onderdeel is van de eigen site.
Het maakt overigens niet uit wat voor soort link je toepast. Een gewone, aanklikbare link of een inline link of framen zijn voor wat aansprakelijkheid betreft in principe hetzelfde. Bij inline links of frames komt er wel bij dat je de indruk wekt dat het materiaal op je eigen site staat. Die associatie kan op zichzelf ook juridische problemen opleveren.
