Reacties/ Juridische valkuilen voor bloggers

Over dat gebruik van foto''s. Menig weblog, waaronder mijn eigen gebruiken foto''s van ongeveer 100x100 tot 150x150 pixels. Geenstijl gebruikt plaatsjes van 100x100 deze plaatjes zijn dus altijd verkleind en meestal ook bijgesneden. Maar er staat nooit waar ze het plaatje weg hebben, dus valt het volgens mij niet onder het citaatrecht. Maar als het illegaal is, waarom heeft dan nog niemand Geenstijl proberen geld af te troggelen met een klacht over schending van copyright?

En het plaatje hierboven? Is wel bijgesneden, maar op de pagina waar het vandaan komt staat heel duidelijk. Copyright© 2002 All rights reserved. En de website waar de afbeelding vandaan komt heeft niets met dit artikel te maken, maakt dat ook nog wat uit?

De theorie m.b.t. foto's klinkt inderdaad helder, maar in de praktijk werkt het niet zo. Vrijwel iedere webredacteur die kleine foto's plaatst, checkt de rechten daarvan niet. Gewoon naar images.google.nl surfen, een mooi plaatje zoeken, en verder met het volgende bericht. Niemand heeft tijd en zin om iedere keer weer een juridische zoektocht te beginnen voor een klein plaatje.

In mijn beleving is het auteursrecht ook achterhaald, en niet de moeite waard om veel tijd en aandacht aan te besteden. Het auteursrecht gaat uit van unieke, originele werken, die vervolgens puur om financiele redenen beschermd worden. Misschien was dit uitgangspunt een eeuw geleden praktisch, tegenwoordig werkt het niet meer. Creatief werk is nooit uniek, maar bouwt altijd voort op eerder creatief werk. Vooral in de nieuwere, complexere sectoren is dit goed te zien. Een website of documentaire bevat veel materiaal (film, muziek, beelden, tekst, code) van derden, die op hun beurt ook weer op eerdere werken leunen. Het 'clearen' van dergelijke rechten is onbegonnen werk.

Het auteursrecht remt innovatie en mag wat mij betreft vandaag nog uit het wetboek geschrapt worden, vervangen door een systeem dat wel de onderlinge samenhang tussen creatieve werken erkent. Een systeem als Creative Commons is al een forse stap in de goede richting. Een auteur moet natuurlijk beschermd blijven tegen pure plagiaat, maar het gebruik van andermans werken in jouw werk moet gewoon kunnen.

Ben het helemaal met je eens wat betreft Creative Commons. Ik publiceer mijn eigen foto's ook op flickr met de licentie dat ze alles mogen hebben, verknippen en gebruiken voor commerciële doeleinden. En dan hoeft mijn naam er eigenlijk niet eens bij, want dat staat toch ook zo lelijk op een flyer. Minder rechten dan een vermelding kan je echter niet nemen. Maar ik heb nog steeds mijn vraag. Moet ik wel of niet vrezen voor een boete zoals dat voorbeeld die jij gebruikt van galeries.nl? Ik heb namelijk foto's van 135x35 pixels en die google ik gewoon. Vaak van buitenlandse sites, maar ook wel eens van Nederlandse. Vorig jaar kreeg ik een mailtje van iemand die een vergoeding wilde omdat ik een foto bij een artikel had staan met zijn hoofd erop. Dus niet de fotograaf en de foto was gewoon op straat dus iedereen die er op dat moment was had hem kunnen zien. Ik heb dat plaatje gelijk vervangen, mijn excuses aangeboden en gelukkig nooit meer wat van gehoord. Maar ik wil het nu eigenlijk wel even zeker weten. Hoe groot is de kans dat ik straks een boete moet betalen?

Als jurist gespecialiseerd in auteursrecht zal ik maar doen of ik het bovenstaande niet gelezen heb ;)

Inderdaad moet je in theorie voor elke foto, elke afbeelding vooraf toestemming regelen. Dat gebeurt in de praktijk op Internet niet vaak.

Dat er desondanks zelden rechtszaken over zijn, heeft meer te maken met de kosten/baten verhouding. Ga jij een zaak aanspannen a 5.000 euro voor gebruik van een 100x100 uitsnede van een foto van jou?

Bij Galeries.nl ging het ook om een verkleinde versie. Dus de kans is aanwezig.

Een portretrecht is heel wat anders dan auteursrecht. Een fotograaf heeft recht op vergoeding bij hergebruik van zijn werk. Maar de geportretteerde kan alleen een *schade*vergoeding vragen als hij een belang had dat geschonden werd door de herpublicatie. Zeg maar, als je privacy geschonden werd, of wanneer je als bekende Nederlander merkt dat je gezicht commercieel geëxploiteerd wordt. Maar bij een sfeerfoto van een winkelstad waar jij toevallig op te herkennen bent, zul jij geen vergoeding krijgen.

http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/internet/
http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/portretrecht/

Arnoud