Kinderen complimenteren werkt averechts (en andere opvoedtips) /reageer

Kinderen complimenteren werkt averechts (en andere opvoedtips)
  • door: Marijke van Rij
    over: psychologie, pedagogie
    op: 5 maart 2012
  • Het boek 'Ouders opgelet!' gaat over de psychologie van het opvoeden.

  • Marijke van Rij, moeder van twee kinderen, controleerde of ze zich aangesproken voelde. (Tipje van de sluier: ja!)

Het is lang geleden dat een boek mij op mijn ouderrol aansprak. Ik las alles over zwanger zijn, veel over de babytijd en nog best behoorlijk wat over de eerste peuterjaren, maar nu mijn zoontjes 5 en 6 jaar oud zijn, lees ik nagenoeg niets meer. Weet ik eigenlijk wel wat ik doe als opvoeder? Wat gaat er goed en wat kan er beter? Hoog tijd voor een update.

Het boek ‘Ouders Opgelet!‘ belooft baanbrekende inzichten over de psychologie van het opvoeden en geeft antwoord op vragen die je op zijn minst doen nadenken. Het biedt inzicht in waarom rotsvaste overtuigingen over opvoeden de prullenbak in kunnen. Dit alles wetenschappelijk onderbouwd en inclusief handvatten voor een betere en begripvollere manier van opvoeden.

Les 1 voor Marijke

Ik ga de positieve feedback aan mijn kinderen koppelen aan de inspanningen die ze doen om iets te leren, niet aan het resultaat. En ik ga ze ook uitleggen dat je hersens een spier zijn, die groeit als je nadenkt. Oftewel, leren kun je leren!

Na een Nederlands woord vooraf, een Amerikaans woord en nog een inleiding ben ik toe aan de eerste eye-opener. Hoofdstuk 1 gaat over het averechtse effect van complimenten geven aan kinderen. Schrijvers Po Bronson en Ashley Merryman beschrijven hoe kinderen die te horen krijgen dat ze ’slim’ zijn, eerder de neiging hebben om op te geven als ze tegen problemen aan lopen.

Koppel compliment aan inspanning

Het bestempelen van ’slim’ en ‘knap’ wordt door kinderen niet gezien als een variabele waar ze - het kind dus - invloed op kunnen uitoefenen. De oplossing die de schrijvers aanreiken is net zo simpel als krachtig. Vertel een kind precies welk gedrag heeft geleid tot het behaalde resultaat. Oftewel, koppel complimenten aan de specifieke inspanningen van het kind, en niet aan het behaalde resultaat.

Dus: ‘jij hebt goed je best gedaan’, in plaats van ‘jij bent knap!’

Subtiel, maar zonder er om heen te draaien, krijgen de ouders van nu in het eerste hoofdstuk nog een belangrijke boodschap mee: compenseer je eigen afwezigheid niet met complimentjes aan je kind (message taken!).

In hoofdstuk 2 geven Bronson en Merryman aan hoe schadelijk slaaptekort is voor kinderen. Kinderen met minder slaap zitten niet alleen minder in hun vel, ze hebben ook meer kans op een lager IQ, op ADHD en obesitas. Overigens eindigt ook dit hoofdstuk met de heldere boodschap: compenseer je eigen afwezigheid niet door je kind langer te laten opblijven.

Les 2 voor Marijke

Ik besef me nu dat ruzie maken met vriendjes en vriendinnetjes niet slecht is voor je kind, maar dat hij of zij dat juist nodig heeft wil het zich binnen de sociale normen en waarden kunnen handhaven op school.

De hoofdstukken erna zijn allen hetzelfde opgebouwd; een vraagstelling, een foutieve aanname uit het verleden en een wetenschappelijk bewezen correctie hierop, die - lekker op zijn Amerikaans - veel en vaak ‘verbijsterend’ en ‘baanbrekend’ wordt genoemd.

Het boek leest minder vlot weg dan beloofd, door alle onderzoeken en bewijsvoering die wordt aangedragen. En door de enorme behoefte aan een brede uiteenzetting van elk onderwerp. Mijns inziens zonde, want er staat genoeg stof tot nadenken in.

Pesten op tv: lekker voorbeeld

Hoe leuk is het bijvoorbeeld om te weten dat als er een broertje of zusje op komst is, de relatie van je oudste kind met zijn beste vriend of vriendinnetje een voorspellende factor is van hoe je kind met zijn nieuwe broertje of zusje om gaat? En wist jij dat educatieve televisie programma’s weliswaar een goed moraal hebben, maar dat jonge kinderen een moraal nog niet doorzien?

Les 3 voor Marijke

Ik ga meer open vragen stellen aan mijn kinderen, zoals: waarom ga je naar school, waarom pesten kinderen elkaar, wat vind jij van kinderen met een bruine huidskleur, etc? Om erachter te komen wat ze zelf denken waarom ze iets wel of niet doen, omdat ze vaak een andere gedachtengang hebben dan jij als ouder.

Waardoor het voorbeeld van pestende kinderen in een tv programma, wat uiteraard aan het eind van het programma streng wordt aangepakt, vooral laat zien hoe een kind goed kan pesten! Best logisch eigenlijk, als je er over na denkt.

Een kritische noot; de onderwerpen die Bronson en Merryman aan de orde stellen lijken onderling geen enkel verband te hebben. Het ene hoofdstuk betreft alleen jonge kinderen, terwijl het andere een onderwerp aangaande rebellerende pubers beschrijft. Daar staat tegenover dat de inhoudspagina alle inzichten helder weergeeft, zodat je de relevantie ervan zelf kunt bepalen. En eerlijk is eerlijk, met zoveel opvoed-onderwerpen is er altijd wel een die je aanspreekt.

Het boek ‘Ouders Opgelet!’ is uitgebracht door Maven Publishing, koop het hier.

Bekijk onderstaand filmpje over de mythe van het complimenteren

Ook interessant:

Mate van agressie word voor geboorte vastgelegd
Scholieren halen betere resultaten als ze uitslapen
Gedragsproblemen kids onder de loep

Reageren via Facebook

Reacties

Over Marijke van Rij

Marijke van Rij is freelance account- en projectmanager in marketing en communicatie vanuit haar bedrijf Vrij Management. Daarnaast is zij mede-oprichter van de stichting De Jonge Weduwe. Marijke is te volgen op LinkedIn en Twitter.