Tweet

Langzaam verandert er iets aan de verwaarlozing van onze privacy (deel 3) /reageer

Als Amerika ons voorland is, en dat is het vaak, dan ziet dat er niet best uit. In het land van de onbegrensde mogelijkheden is het miljarden verslindende US-Visit-project opgezet om terroristen buiten de deur te houden. Daartoe worden bezoekers biometrisch ‘vastgelegd’ (10 vingers, twee irissen plus hoofd). Die gegevens worden 70 jaar bewaard.

Tot nu toe zijn daar geen terroristen mee gevangen (wat ook bijna onmogelijk is gegeven de ‘maagdelijkheid’ van veel aanslagplegers) maar wel zijn 1300 personen met een criminele achtergrond of die niet bevoegd waren de VS te betreden tegengehouden, zoals de organisatie trots op het web meldt.

Een werkelijk indrukwekkend resultaat (maar niet heus). Dat systeem kost zo’n 20 miljard dollar. Snijder vraagt zich af waarom er zo zelden wordt gekeken naar de opbrengsten van dergelijke biometrische systemen. Iets soortgelijks speelt zich bijvoorbeeld ook af bij het biometrische paspoort.

Tegenkracht

Het lijkt allemaal kommer en kwel. Onze privacy komt, geholpen door de mogelijkheden op het digitale vlak, steeds meer in gedrang en moet het afleggen tegen andere rechten, met name het recht op veiligheid. Lang is dit thema in vele landen, ondanks de wettelijk verplichte bescherming van de privé-sfeer in diverse landen, nauwelijks een punt van overweging geweest.

Er lijkt echter iets te veranderen, al moet gezegd worden dat die veranderingen in Europa vooral van de EU komen. Binnenkort komt er in Nederland een aangepaste Telecomwet, waarbij onder meer het gebruik van cookies wordt geregeld. Cookies zijn programmaatjes die vele webbeheerders op je computer plaatsen om de communicatie te verbeteren.

Recht op vergetelheid

Voortaan, de wet is er nog niet door, moeten gebruikers uitdrukkelijk toestemming geven om cookies te plaatsen. Daarbij mag het gebruikersgemak niet worden aangetast. Verder wordt de Telecomwet zo aangepast dat internetaanbieders de netneutraliteit moeten respecteren. Ze mogen niet langer voorrang geven aan bepaald internetverkeer en ook het blokkeren en/of extra belasten van bepaalde internetdiensten is niet toegestaan. De aanbieders zijn fel tegen, maar Bits for Freedom is enthousiast.

Een andere maatregel die de bescherming van de persoonlijke levenssfeer op het oog heeft is het door EU-commissaris Kroes voorgestelde recht op vergetelheid. De Europese Commissie vindt dat de burgers het recht moeten krijgen om op internet vergeten te worden, waarbij bedrijven verplicht worden informatie te verwijderen als de belanghebbende daarom vraagt.

Dat klinkt mooi, maar het lijkt een onuitvoerbaar plan. Je kunt het bedrijf in kwestie wel verplichten de informatie van zijn eigen servers te halen, maar informatie heeft op internet de neiging sterk te diffunderen. In een mum van tijd staat het berichtje dat jij op Facebook gezet heb ook elders op het web. Veeg dat er nu maar eens radicaal af.

“Er moet een standaardprocedure komen waarbij de ontwikkelaars en eigenaren van identiteits- en andere gegevensverwerkende systemen op reguliere basis worden onderworpen aan een toetsing (bijv. een privacyanalyse)” vindt Snijder. “Die toets zou bij voorkeur door een instantie moeten gebeuren die met zekere autoriteit sancties kan opleggen wanneer er bij een dergelijk toetsing afwijkingen of fouten worden geconstateerd. Desnoods moet deze instantie een bepaalde toepassing bij wet kunnen verbieden. Er zijn landen in Europa waar databeschermingsautoriteiten (in Nederland het CBP) een dergelijke macht hebben. Overigens was het CBP zeer kritisch over de nieuwe paspoortwet (zij stelt dat de wet art.8 van het Europese verdrag voor de rechten van de mens schendt), maar heeft het verder geen invloed gehad. Dat is natuurlijk vreemd, omdat de burger verder nergens meer terecht kan.“

Meer dan individueel belang

“Daarnaast is uiteraard bewust gedrag en kennis bij de burger zeer nuttig om deze discussie scherp te houden. Die moet kritisch zijn wanneer hij/zij persoonlijke gegevens overhandigt. Met alle sociale netwerken en de vele gemakken van de smartphones is dat een behoorlijke uitdaging geworden”, aldus Snijder.

“Bescherming van persoonsgegevens is essentieel en overstijgt het individuele belang. Het gaat om het sociaal kapitaal van de samenleving dat we moeten beschermen”, zegt CBP-baas Jaco Kohnstamm in een vraaggesprek met webblad netkwesties.nl eind 2011. Daar heeft hij de burgers, dat wil zeggen ons, bij nodig. “Het is toch te zot dat er in Nederland 500 dierenagenten zijn en maar 80 mensen die de bescherming van onze persoonlijke levenssfeer in de gaten moeten houden”, werd er in de discussie in Hilversum geroepen. Waarvan akte.

Eerder in dit drieluik

Deel een: Wat nou privacy?
Deel twee: Het privacygedrocht dat biometrisch paspoort heet

Ook interessant:

Scroogled - een tijding in drie delen
Scroogled - een tijding in drie delen (deel II)
Scroogled - een tijding in drie delen (deel III)