Tweet

Nieuws/ Nobelprijs natuurkunde Nederlandse feestje /reageer

De Nederlander Andre Geim en de in Nederland gepromoveerde Konstantin Novoselov hebben vandaag de Nobelprijs voor natuurkunde 2010 gekregen voor hun doorbraak in het onderzoek naar tweedimensionaal grafeen. Geim werkte ruim zes jaar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waaraan hij ook nu nog verbonden is als bijzonder hoogleraar. Novoselov is een voormalig FOM-promovendus die in 2003 bij prof. Jan Kees Maan in Nijmegen is gepromoveerd.

Novoselov begon zijn wetenschappelijke loopbaan als FOM-promovendus in de groep van Jan Kees Maan waar hij in 2003 promoveerde. Geim was in de jaren negentig universitair docent in diezelfde onderzoeksgroep aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij speelden een belangrijke rol bij de opzet van het Nederlandse grafeenonderzoek. FOM startte in 2008 een onderzoeksprogramma op het gebied van grafeen.

´Het is volledig terecht dat zij de Nobelprijs nu krijgen. Zij zijn als geen ander in staat een goed idee te vertalen en met eenvoudige middelen een prachtig onderzoeksresultaat te bewerkstelligen. Geim heeft verschillende ideeën zo tot een goed eind gebracht. Dat is de rode draad in zijn carrière: hij liet een kikker zweven omdat hij iets met magnetisme op kamertemperatuur wilde doen, hij ontdekte grafeen met plakband en ontwikkelde Gecko-tape. Beiden hebben de unieke combinatie in zich van een briljant wetenschapper en een zeer aardig mens,´ aldus FOM-werkgroepleider Jan Kees Maan, tevens promotor van Novoselov en oud-collega van Geim.

IgNobelprijs

Geim won eerder ook de tegenhanger van de Nobelprijs, de IgNobelprijs, en het is uniek dat hij beide prijzen op zijn naam kan schrijven. Hij is nog verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en heeft een eredoctoraat aan de TU Delft. Lieven Vandersypen, programmaleider van het grafeenonderzoek verbonden aan de FOM-focusgroep aan de TU Delft, reageert enthousiast: “Dit is prachtig nieuws. Geim en Novoselov zijn uitzonderlijk creatieve onderzoekers, en hun werk aan grafeen is daarvan de beste illustratie.´ Het tweetal slaagden er als eerste in om grafeen op een substraat aan te brengen en kregen dit voor elkaar door met een eenvoudig stukje plakband dunne laagjes grafiet af te pellen.

Geim en Novoselov zijn ook na hun ‘plakbanddoorbraak’ toonaangevend gebleven in het vakgebied. Ze bedenken steeds opnieuw relevante experimenten. ´Dat is echt mooi om te zien,´aldus Vandersypen. ´De plakbandtechniek hebben ze gedeeld met eenieder die het wilde leren en naast de bijzonder interessante eigenschappen van het nieuwe materiaal, heeft het gemak waarmee we grafeen kunnen maken, mede geleid tot een echte explosie aan onderzoeksactiviteiten.´

Stimulans

Grafeen is hot. Iedere week verschijnen ruim vijftig publicaties met grafeen in de titel, en wordt ook bij bedrijven als Samsung en IBM hard gewerkt aan het bestuderen van mogelijke toepassingen in elektronica, touchscreens, LCD’s enzvoort. In hoeverre die toepassingen er komen moet nog blijken. ´Wat dat betreft komt de Nobelprijs misschien vroeger dan ik had verwacht,´zegt Vandersypen. ´Maar ik vind het wel geweldig leuk. Voor ons is het een grote stimulans voor ons werk aan grafeen, en daarbuiten ook in het brede vakgebied van de mesoscopische fysica.´

Sinds 2008 loopt bij FOM een succesvol onderzoeksprogramma op het gebied van grafeen. In januari spreekt Geim op het congres Physics@FOM Veldhoven over zijn onderzoek. Het jaarlijkse congres Physics@FOM Veldhoven is op dinsdag 18 en woensdag 19 januari 2011 in NH Koningshof te Veldhoven.