Tweet

Over Hyvers en 'the networked individual' /10 reacties

We begeven ons steeds meer in digitale werelden (Second Life, Habbo hotel), delen onze belevenissen met de hele wereld (blogs, Flickr) en hebben steeds meer digitale ‘vrienden’ en contacten via sociale netwerken (LinkedIn, Friendster, Hyves, MySpace, Xing). Online netwerken nemen de laatste jaren een ongekende vlucht en zijn meer dan interessant voor onder andere marketeers, adverteerders en media. Het gedrag van doelgroepen (jongeren, studenten, ouderen) in de digitale wereld is zo divers en complex, dat kennis op dit gebied broodnodig is.

Netwerksamenleving

De enorme groei van Internet en online sociale netwerken vormt, zoals de bekende theoreticus Manuel Castells het noemt, een belangrijke (materiële) voorwaarde voor de ontwikkeling naar een netwerksamenleving, met ‘networked individualism’ als nieuw sociaal patroon.
Inmiddels worden via online sociale netwerken op grote schaal foto’s, blogs, bookmarks, video’s, muziek, kennis, zakelijke contacten en vrienden gedeeld. Werknemers worden er steeds meer geworven en marktplaatsen groeien. De vraag is: Wie begeven zich op sociale netwerksites? Wat doen ze daar? En waarom?

Vriendennetwerk Hyves

Een voorbeeld van een online sociaal netwerk dat de afgelopen jaren fors gegroeid is het vriendennetwerk Hyves. De website werd gelanceerd op 1 oktober 2004 en telde tot voor kort 2,7 miljoen leden (bron: www.hyves.nl). In de eerste helft van 2006 is een zelfstandig kwantitatief en online onderzoek uitgevoerd onder 550 Hyvers. Centraal in het onderzoek stond de vraag: wie doet wat op Hyves en met welke motieven? De resultaten zijn onder andere samengevat in Een typologie van Hyvers, waarvan een deel in dit artikel wordt besproken.

Entertainment en ontsnapping

De ‘gemiddelde’ Hyver is tussen de 19 en 30 jaar, student HBO/WO of werkend met een afgeronde hogere opleiding. De belangrijkste motieven om te Hyven zijn entertainment, ontsnapping aan de dagelijkse dingen en relaxen. Het sturen en lezen van berichten en krabbels, het zoeken van (oude) bekenden en het bekijken van foto’s wordt het meest gedaan op Hyves. Andere voorname motieven, in volgorde van belangrijkheid, zijn communicatie met vrienden, het krijgen van zelfinzicht en jezelf presenteren, convenience en het netwerken, in de zin van het ontmoeten van nieuwe mensen.

Über-Hyvers

Omdat van een ‘gemiddelde Hyver’ niet kan worden uitgegaan, is in het onderzoek juist gekeken naar verschillen tussen groepen. Twee groepen die bijvoorbeeld sterk van elkaar verschillen zijn de fanatieke Hyver en de inactieve Hyver. De fanatieke Hyver (ongeveer 10% in deze studie) logt vaker dan drie keer per dag in en is per keer gemiddeld 25 minuten online. Fanatieke Hyvers hebben veel vrienden; gemiddeld 107. Deze Über-Hyvers zijn meestal werkend, hoger opgeleid en wonen veelal zelfstandig. Daarbij zijn ze erg fanatiek op internet. De voorspelling op basis van eerder onderzoek, namelijk dat de mate van Internetgebruik deelname aan sociale toepassingen positief beïnvloedt, is daarmee bewezen.

De inactieve Hyver daarentegen (ongeveer 13%) logt slechts een tot drie keer per maand in, besteedt gemiddeld 10 minuten per keer dat hij inlogt en heeft aanzienlijk minder vrienden: gemiddeld 24.
Ook het opleidingsniveau blijkt invloed te hebben: MBO-ers besteden meer tijd online per keer (23 minuten) dan HBO’ers (16 minuten). WO’ers zijn het kortst online per keer (12 minuten). Een verklaring hiervoor is dat ‘hoger opgeleiden’ minder functies gebruiken van Hyves in vergelijking met lager opgeleiden. Hoger opgeleiden zijn voornamelijk bezig met het onderhouden van hun vriendennetwerk, terwijl lager opgeleiden meer energie steken in het creëren van content, bijvoorbeeld door het plaatsen van foto’s, video’s en het bijhouden van blogs.

Vrienden indicator voor gedrag

Het aantal vrienden varieert enorm en is een belangrijke indicator voor motieven en het gedrag op Hyves. Hoe meer vrienden, hoe gemotiveerder de Hyver is en hoe meer verschillende mogelijkheden hij gebruikt. Hoe meer (actieve) vrienden je immers hebt op Hyves, hoe meer er valt te beleven en onderhouden. Daarom logt de Hyver met veel vrienden vaker in dan leden met weinig vrienden. De Hyver met de meeste vrienden is een jonge student die op kamers woont. De Hyver met het minste aantal vrienden is een samenwonende, werkende dertigplusser.

Mannen en vrouwen blijken in een aantal opzichten te verschillen in de manier waarop ze Hyves gebruiken. Mannen plaatsen bijvoorbeeld vaker video’s op Hyves en vrouwen zijn actiever met het bijhouden en lezen van ‘wie wat waar’. Er zijn meer vrouwen dan mannen lid, wat bevestigt wat veel onderzoekers beweren: namelijk dat vrouwen Internet meer dan mannen gebruiken voor sociale toepassingen. Opvallend is dat mannen gemiddeld wel meer vrienden op Hyves hebben dan vrouwen (90 versus 73).

Studenten het eerst

Wie was er eigenlijk als eerste? En wie als laatste? Om trends te kunnen ontdekken in de ontwikkeling van Hyves is in deze studie ook hiernaar gekeken. Studenten waren er als eerste bij op Hyves, daarna de werkenden tot 30 jaar. Tezamen vormen zij de grootste groep op Hyves. Daarop volgden de middelbare scholier en als allerlaatste de werkende dertigplusser. Middelbare scholieren vormen een relatief kleine groep, waarschijnlijk doordat zij veel alternatieven hebben op Internet die meer op hen zijn toegepast, zoals MSN.

Scholieren creëren meeste content

Middelbare scholieren creëren relatief veel content op Hyves vergeleken bij studenten en werkenden. Ze zijn bijvoorbeeld actiever met het plaatsen van video’s en houden vaker blogs bij. Ook gebruiken zij Hyves meer om nieuwe vrienden te maken.

Werkende dertigplussers kwamen er als allerlaatste bij op Hyves, waarschijnlijk doordat zij nog moeten wennen aan ‘digitale’ vrienden en niet met de huidige toepassingen van Internet zijn opgegroeid, zoals jongeren. Veel van de op Hyves minder actieve dertigplussers geven aan dat ze liever ‘real life’ contact hebben. Daarbij zijn weinig ‘vrienden’ in hun leeftijdsgroep te vinden op Hyves, waardoor er weinig te netwerken valt. Echter, als ze eenmaal actief zijn blijken ze zeer fanatiek. Ze maken net als jongeren vaker nieuwe vrienden op Hyves en creëren relatief veel content op Hyves in vergelijking met de grootste groepen. De oudere Hyver blijkt wel minder populair op Hyves; het gemiddeld aantal vrienden van Hyvers in deze studie is op basis van statistieken te berekenen door de volgende formule: 128 minus twee maal de leeftijd. Iemand van 30 zou gemiddeld dus 68 vrienden hebben.

Is er nog toekomst?

Een interessante vraag is: Wat is de toekomst voor Hyves? Wordt het vriendennetwerk een digitaal kerkhof van ‘dode profielen’ of is het een perpetuum mobile? Een eerder waargenomen trend op onder andere de sociale netwerksite Friendster is dat eerst een enorme groei te zien is die daarna weer afneemt doordat leden minder actief worden of verhuizen naar een ander netwerk (pdf: Donath & Boyd, 2004). Echter, de toekomst laat zich moeilijk voorspellen, aangezien Friendster de laatste jaren weer gegroeid is (bron: Alexa.com).

Verzadiging is een feit

Ook in deze studie blijkt dat Hyvers minder gemotiveerd raken naarmate ze langer lid zijn. Met name de motivatie om te netwerken en communiceren via Hyves nemen af. Een logische verklaring hiervoor is dat het netwerk na een tijdje ‘verzadigd’ raakt en anderen ook minder actief worden waardoor er niet veel meer gebeurt. Omdat de meeste studenten al lid zijn op Hyves en na een tijd minder gemotiveerd raken om te communiceren en te netwerken via Hyves, ligt een belangrijk groeipotentieel voor het netwerk bij de werkende dertigplusser. Activiteit creëert immers activiteit, zoals is gebleken uit deze studie.