Tweet

Satellieten houden Nederlandse dijken in de gaten /reageer

Satellieten houden een deel van de Nederlandse dijken in de gaten. De satelliet registreert bewegingen aan het aardoppervlak met een nauwkeurigheid van enkele millimeters per jaar. Zo wordt de stabiliteit van de dijken gemeten en worden zwakke plekken in kaart gebracht. Dit is een aanvulling op de reguliere fysieke dijkinspecties.

In het onlangs afgeronde Terrafirma-project werden de dijken rond het IJsselmeer op deze manier gecontroleerd. Over de eerste meetresultaten van dit project zijn dijkbeheerders Wetterskip Fryslân en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier enthousiast.

De metingen worden gedaan door satellieten van het Europese project Terrafirma van de Europese Ruimtevaart Organisatie ESA. Deltares en Hansje Brinker onderzochten samen met de dijkbeheerders hoe de techniek gebruikt kan worden, om in een vroeg stadium zwakke plekken in dijken op te sporen. Dit gebeurt door kennis van de dijkbeheerders over de dijk, te combineren met gegevens over de opbouw van de ondergrond en de meetgegevens van de satelliet. Hierdoor wordt Nederland beter beschermd tegen eventuele dijkdoorbraken.

Veelbelovend

Volgens de Friese waterschapsbestuurder Harry Boon is er geen twijfel over de stabiliteit van de dijken in Friesland: “Dat bevestigen de metingen van de satellieten. Wat het voor ons interessant maakt is, dat kleine afwijkingen zichtbaar worden die we niet met het blote oog kunnen zien. De metingen uit de ruimte zijn veelbelovend en een waardevolle aanvulling op onze reguliere fysieke inspecties.”

Volgens Roald van Gameren, dijkbeheerder bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft de techniek zich al bewezen bij een eerdere studie op de Hondsbossche en Pettemer Zeewering: “Uit de resultaten blijkt dat satellietmetingen goed bruikbaar zijn bij het ontwerpen van dijkverbeteringen, bij het toetsen van dijken en bij het traceren van eventuele instabiele situaties. Ook blijkt uit de resultaten dat de datadichtheid voor grasdijken nog te laag is om bruikbaar te zijn. Hier zien we mogelijkheden voor verbeteringen van de techniek.”

Van inspectie tot waarschuwing

In 2013 lanceert de ESA de eerste van twee nieuwe satellieten die vaker over Nederland komen. Hierdoor kunnen de dijken met groter detail in de gaten gehouden worden dan tot nu toe. Zo gaat de datadichtheid omhoog en daarmee de bruikbaarheid van de techniek voor de dijkbeheerders. Omdat er meerdere metingen per week gedaan worden, kan er een waarschuwingssysteem opgezet worden. Na iedere series van satellietpassages volgt een update over de status van de dijken. In één oogopslag kan de dijkbeheerder bepalen waar inspectie nodig is of waar onderhoud de hoogste prioriteit heeft.

Terrafirma brengt meer dan 30 Europese specialisten op het gebied van aardobservatie, geologie, aardbevingen, hydrologie, overstromingen en landverschuivingen samen. De Nederlandse partners zijn Deltares, TNO en Hansje Brinker. Samen met eindgebruikers, zoals Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Wetterskip Fryslân, zoeken deze kennisinstituten naar geavanceerde toepassingen van satellieten.

Ook interessant:

Nederlandse satellietgegevens nu voor iedereen beschikbaar
Als elke millimeter telt: de satelliet en GPS als hulpmiddel
Superdijk nog niet Holland-proof