Tweet

Scholieren halen betere resultaten als ze uitslapen /reageer

Pubers ervaren het dagelijks, volwassenen weten nog hoe het voelde. Die verschrikkelijke wekker om zeven uur ’s ochtends, terwijl je nog in diepe slaap verkeert. Als door een wormgat word je met brute kracht uit dromenland gesleurd – een andere dimensie ergens ver van de keiharde drie die je slaapkamer vormgeven. Als scholier vraag je je elke ochtend weer af: ‘Waarom zo vroeg?!’

Hoewel volwassenen hun wekker ook niet als hun favoriete gadget beschouwen, hebben zij veel minder moeite met vroeg opstaan dan pubers. Dat komt door een verschil in het biologische ritme. Neurowetenschappers Russell Foster en Till Roenneberg bepaalden voor elke leeftijdscategorie het gemiddelde slaapritme (zie grafiek). De interne klok van pubers en vroege twintigers blijkt twee uur achter te lopen op die van mensen van middelbare leeftijd.

Intrinsiek ritme

Toch lopen school- en werktijden van scholieren en hun ouders over het algemeen synchroon. Dit heeft natuurlijk praktische voordelen voor het functioneren van een gezin, maar echt eerlijk voor de pubers is dit niet. De tijd waarop de werkdag begint, is afgestemd op de biologische klok van volwassenen, terwijl jongeren op een voor hen onnatuurlijke tijd chagrijnig aan de ontbijttafel zitten. Op het eerste gezicht lijken ze gewoon lui, en ouders zijn geneigd om hun kinderen eerder naar bed te sturen.

Zo simpel is de oplossing echter niet. De onderzoekers claimen dat je het dagelijkse ritme niet zomaar kunt regelen door te kiezen voor bepaalde slaaptijden. Ons lichaam is (per leeftijd op een bepaalde manier) afgestemd op daglicht, en het intrinsieke systeem dat zorgt voor vermoeidheid en alertheid reageert hierop. Uit balans leven met je natuurlijke ritme kan volgens Foster en Roenneberg zorgen voor een slechter geheugen, minder motivatie en zelfs depressies, slapeloosheid en overgewicht.

Britse school

De directie van Monkseaton High School in Tyneside (Verenigd Koninkrijk) besloot hierop de schooltijden aan te passen aan scholieren. Dat klinkt eigenlijk opvallend logisch. Toch is deze school een grote uitzondering. En waar Nederlandse adolescenten al vermoeid opstaan, gaat de wekker in de meeste andere landen zelfs op een vroeger tijdstip. Daar is de schade dus nog groter.

In Tyneside gaan de deuren tegenwoordig pas open om 10:00 uur, met minder absenties en betere resultaten tot gevolg, zo geeft directeur dr. Paul Kelley aan. Hij onderbouwt de latere lestijden met verder onderzoek van Foster, speciaal gericht op scholen. Zo bleek dat de prestaties van scholieren beter worden naarmate de dag vordert, terwijl die van de docenten juist verslechteren.

Meer slaap

Een Amerikaans medisch onderzoek keek naar het effect dat een later begin van de schooldag heeft op het aantal uren dat pubers ’s nachts slapen. Door de lessen drie kwartier later te laten beginnen, sliepen ze in totaal ruim een half uur langer. Dus terwijl ze ’s ochtends 45 minuten later opstonden, sliepen ze ’s avonds slechts een kwartier later in. Dit bewijst dat je het slaapritme van scholieren niet kunstmatig kunt aanpassen door ze vroeger naar bed te sturen en de wekker eerder te zetten. Ze hebben daadwerkelijk een voorkeur voor bepaalde slaaptijden, en die overlappen met het begin van de schooldag.

Er zijn natuurlijk veel factoren die meespelen bij het bepalen van de schooltijden. Zo is het praktisch als een gezin samen ontbijt, ouders hun kinderen naar school brengen voor ze naar kantoor gaan, en (volwassen) docenten volgens hun natuurlijke ritme leven. Aan de andere kant kun je je afvragen of die voordelen opwegen tegen de gezondheidsrisico’s die scholieren lopen en de slechtere prestaties op school.

Ook interessant:

Langer naar school verhoogt IQ
Daar komt generatie C
Vader met twee kinderen leeft langer