Tweet

Nieuws/ Walnotenbomen laten aspirinescheten /reageer

Amerikaanse atmosfeeronderzoekers hebben ontdekt dat bomen onder stress een aan Aspirine gelijkende gas uitscheiden. Ze denken dat de bomen zo een alarmsignaal uitzenden en zelfs een collectieve immuunrespons op gang brengen. Of is hier iets heel anders aan de hand?

Onderzoekers van het National Center for Atmospheric Research kwamen het aspirinegas toevallig op het spoor, toen ze boven een walnotenbos in Californië metingen deden aan vervuilende koolwaterstofverbindingen in de lucht. Wat bleek? De concentratie methylsalicylzuur was significant verhoogd na grote temperatuursschommelingen of droogte. Recent was dit te lezen in het tijdschrift Biogeosciences.

Vergezocht

‘Een aardige vinding’, zegt de Utrechtse fytopatholoog Corné Pieterse, ‘maar de verklaring die de Amerikanen geven is erg vergezocht.’ Vrijwel alle planten produceren het alarmsignaal salicylzuur, een oplosbare stof die erg lijkt op aspirine. Ze zetten het in om een immuunrespons op gang te brengen tegen ziektedragers. ‘Maar die reactie is zeer specifiek,’ legt Pieterse uit. Salicylzuur stimuleert de aanmaak van afweereiwitten, die de indringers onschadelijk moeten maken. Bovendien remt het jasmonzuur, wat de verdediging tegen insecten aanstuurt.

In het artikel spreken de onderzoekers echter niet over een biologische aanval, maar over temperatuurschommelingen en droogte. ‘En daarbij heeft methylsalicylzuur waarschijnlijk helemaal geen nut’, aldus Pieterse. ‘Bovendien laten eerdere onderzoeken zien dat het gasvormige molecuul bij planten in tegenstelling tot het oplosbare salicylzuur überhaupt niet in staat is om een immuunrespons in gang te zetten.’

Alarm

Van een universele immuunrespons kan dus volgens Pieterse geen sprake zijn. Hij heeft wel een andere verklaring voor de hoge concentraties methylsalicylaat: ‘Wanneer de boom onder stress komt, zoals droogte, slaat hij groot alarm. Hij begint onder andere salicylzuur te produceren. Na een tijdje komt hij erachter welke respons hij moet kiezen, maar dan zit hij al opgescheept met een overdosis salicylzuur. Daar moet hij dus vanaf. Je kunt het vergelijken met een scheet, die het bos gebruikt om de toxische stoffen kwijt te raken.’

Volgens de Amerikaanse onderzoekers zijn hun bevindingen nuttig voor de landbouw, omdat boeren via methylsalicylzuurmetingen hun gewassen kunnen monitoren. Pieterse ziet hier niets in: ‘Aanvallen van pathogenen kunnen ze zo niet op tijd meten. En een boer weet zelf wel wanneer hij zijn planten water moet geven.’