Column/ Web 3.0 /1 reactie

Column: Christine Karman

Christine werkt sinds 1994 als technologie-expert. Ze heeft aan de wieg gestaan van diverse technologie-bedrijven, en is daarnaast mede-oprichter en bestuurslid bij Meldpunt.
Christine was in 2001 Technology Pioneer bij het World Economic Forum en in 2002 en 2004 jurylid bij de Technology Review 100 op MIT. Ze vervult meerdere adviesfuncties. Momenteel is ze ook associate consultant bij Stratix Consulting. Haar persoonlijke website en blog is christine.nl.
Sinds 2008 bouwt Christine apps voor Android, ze spreekt soms op Android Dev Camps en andere op innovatie en technologie gerichte forums.

Terwijl veel bedrijven in Europa druk in de weer zijn hun websites te upgraden naar “Web 2.0″, staat de ontwikkeling niet stil en wordt druk gewerkt aan “Web 3.0″. Zie hierover het stuk van Ewald Smits kort geleden op Sync. Eén van de vragen daarbij is of het Europa zal zijn dat daarin de standaard kan zetten, of dat het andermaal de VS zullen zijn die het grote geld gaan binnenhalen. Immers, zo is het in het verleden steeds gegaan. Jennifer Schenker, Parijs’ correspondent van Business Week, noemt daar voorbeelden van in haar stuk over Web 3.0. Het world wide web is uitgevonden door Tim Berners Lee, op het CERN in Geneve. Maar het zijn bedrijven als Netscape en Yahoo en later Google die daar het grote geld aan hebben verdiend. Olli Martikainen had in Helsinki een prototype van een router gebouwd, maar Nokia zag er niets in. Luttele jaren later bouwde Cisco precies eenzelfde ding en verdiende er miljarden mee. Ik noem Berners-Lee, maar hij staat ook aan de wieg van het semantische web, dat door sommigen als synoniem wordt gezien met “Web 3.0″.

Wat is Web 3.0?

De echte kansen voor Europa, en met name voor Nederland, liggen mijns inziens vooral in de aanwezigheid van goed AI onderzoek in ons land.

Om daar precies achter te komen ging ik van de week naar een forum avond van het Software Development Forum waar een presentatie werd gegeven door Elisa Kendall, oprichtster van Sandpiper Software. Dat bedrijf maakt tools voor het structureren van het semantisch web, en Kendall begon te praten over ontologieën, kennis-representatie, kennis-acquisitie, reasoning engines, meta-modellen, en toen moest ik in het programma kijken. Was ik wel op de goede bijeenkomst beland? Ik verwachtte een presentatie over state of the art gloednieuwe dingen, maar in plaats daarvan ging het over allemaal dingen die ik kende, waar ik zelf mee heb gewerkt. Ontologieën, kennismodellen, meta-modellen, reasoning engines, het zijn bekende concepten uit de kennistechnologie waar ik sinds begin van de jaren tachtig zelf in heb gewerkt. Dus gelijk mijn hand opgestoken en gevraagd: “Wat is de relatie van wat jullie doen met wat er begin jaren ‘80 gebeurde in de AI?” Big smile van Ms Kendall. “Je hebt helemaal gelijk, wat wij doen komt voort uit de AI, de AAAI conferenties tegenwoordig hebben diverse tracks over het semantisch web”. Ah, vandaar. Ik vond al dat “semantisch web” erg klonk naar “semantisch netwerk”, een ander concept dat in de tijd van de kennistechnologie populair was. Ineens was ik van onwetende newbie een expert geworden. Mijn kennis van tientallen jaren in de kennistechnologie en software agents is rechtstreeks toepasbaar in het semantisch web. Toch altijd leuk als je oude kennis ineens weer super actueel blijkt.
Web 3.0, het semantische web, onderscheidt zich van het huidige WWW doordat er structuur in is aangebracht en doordat aan alle stukjes informatie meta-informatie is gekoppeld die automatische interpretatie mogelijk maakt. Het woord semantiek wordt gebruikt omdat als het ware de betekenis van een woord, of van een stukje informatie, is mee-opgeslagen met het woord zelf. Dat maakt het navigeren op het web eenvoudiger, niet alleen voor ons mensen maar met name voor systemen. Informatiesystemen “begrijpen” immers niet wat ze lezen, maar in het semantisch web wordt een deel van dat begrip als het ware meegeleverd, waardoor een systeem de informatie een beetje kan “begrijpen”.

Wie ontwikkelt Web 3.0?

Naast Amerikaanse bedrijven als Radar Networks van Nova Spivack die ruim gefund zijn, is er ook in Europa enige activiteit. Het Theseus project, dat wordt uitgevoerd een consortium van Duitse bedrijven waaronder bijvoorbeeld Siemens, krijgt 90 miljoen van de Duitse overheid om een semantisch web te bouwen. De Duitse overheid probeert daarmee een tegenwicht te creëren tegen de overheersing in de internet markt van Amerikaanse bedrijven als Google.

Er liggen grote kansen voor Europese bedrijven om de standaard te zetten voor Web 3.0. Daarmee doel ik niet op de overheidsgelden die beschikbaar zijn en komen, want in innovatie door de overheid geloof ik helemaal niet. Innovatie wordt gedreven door entrepreneurship, en dat wordt door overheidsgelden meestal effectief platgeslagen. Nee, ik zou het eerder zoeken in kleinere bedrijven met de juiste technologie. Michael Lynch heeft met zijn bedrijf Autonomy al eerder laten zien dat je als entrepreneur een business kan opbouwen op basis van intelligente informatie ordening en bewerking. Autonomy, een zelfstandig Brits bedrijf, gebruikt agent technologie voor het intelligent doorzoeken van informatie. Toen ze pas begonnen legden ze wel nadruk op het gebruik van kennistechnologie, en kwam ik CEO Mike Lynch regelmatig tegen op conferenties. Later duwden ze de gebruikte technologie meer naar de achtergrond (verstandige zet) en nu leggen het accent op hun toepassingen, op wat ze doen met hun technologie. Of kijk naar Garlik, dat claimt semantische web technologie te gebruiken in hun producten voor fraude bestrijding. Tim Berners-Lee is overigens adviseur van Garlik - alleen al daarom zou je Garlik het succes gunnen.

En nu wij!

De echte kansen voor Europa, en met name voor Nederland, liggen mijns inziens vooral in de aanwezigheid van goed AI onderzoek in ons land. Diverse onderzoeksgroepen staan internationaal goed aangeschreven op het gebied van AI en agent technologie. Die groepen houden zich ook bezig met het semantische web. En zoals Google een spin-out van Stanford University was, zou heel goed een groep studenten van een Nederlandse universiteit hun onderzoek kunnen omzetten in een praktische toepassing en daarmee in een semantisch web bedrijf. Daarbij zie ik twee bottlenecks. Ten eerste, zijn studenten in ons land wel ondernemend genoeg om hun PhD te laten lopen en een bedrijf te starten? Of om met hun proefschrift naar een VC te stappen en om geld te vragen? Ten tweede, is er in Europa wel funding beschikbaar voor dergelijke initiatieven? Ik denk het niet, en ik ben bang dat dat de echte belemmering is voor een Europese rol in de ontwikkeling van Web 3.0.