Tweet

Wie is die durfinvesteerder van de Lage Landen? /2 reacties

Hij groeide de laatste jaren uit tot dé durfkapitalist van de Lage Landen: Marcel Boekhoorn. Hij verkocht Telfort aan KPN, maakte Bakker Bart groot en verkoopklaar en stak een deel van zijn vermogen in De Pers, de derde gratis krant van Nederland. Een portret van een Nijmeegse doordouwer, ‘beperkt, maar gedreven’.

Wat moet hij ervan vinden dat hij de laatste tijd steeds vaker de voorpagina’s haalt? De man die Telfort voor ruwweg een miljard euro aan KPN verkocht en daar zelf ruim de helft van op streek? Die McGregor van de beurs probeerde te halen? Natuurlijk, dat is kicken voor een Nijmeegse jongen die zijn eerste bv inschreef onder de naam ‘Bowolar’: BOekhoorn WOrdt LAchend Rijk.

Tegelijk vindt hij al die publiciteit maar niks. Hij houdt er niet van. Geeft zelden interviews. Die terughoudendheid versterkt de legendevorming. Een doortimmerde imago-strategie zit daar waarschijnlijk niet achter. Marcel Boekhoorn (46) heeft nooit goed tegen de warmte van de spotlights gekund.
Daar komt bij dat hij steeds beter op zijn tellen past sinds de media ongegeneerd rekensommetjes maken over zijn vermogen en zijn stijging-met-stip in de Quote-500 (naar plaats 22, met een geschatte 850 miljoen euro). Boekhoorn zou niet de eerste Quote 500-man zijn die te maken krijgt met afpersing of erger. En dus trok hij, de suikeroom van voetbalclub NEC, zich terug bij zijn geliefde voetbalclub toen de bedreigingen hem te veel werden.

Naar de Goffert

Al woont Boekhoorn nu in de Gelderse Vallei, hij is zijn Nijmegen altijd trouw gebleven. Hij was een kleine jongen toen zijn vader, een uitvoerder in de bouw, hem in de jaren zestig voor het eerst meenam naar De Goffert, het stadion van NEC. Waarschijnlijk zag hij daar, wanneer de grote clubs uit de Randstad op bezoek kwamen, voor ‘t eerst het verschil tussen Geld en Veel Geld: hoe rijker de club, des te meer goede spelers die club kon aantrekken. Geld, dat was het verschil tussen winnen en verliezen. NEC zou altijd zijn club blijven, maar och, in de spelersbus van NEC hoefden de paspoorten nooit te worden ingezameld voor een Europese wedstrijd. Ajax en Feijenoord, dat waren de clubs die Europese bekers wonnen. Omdat ze Veel Geld hadden en dus de beste spelers.

De kleine Boekhoorn zat zelf ook op voetbal, rechtsbuiten bij de amateurs van Oranje Blauw. Al snel werd duidelijk dat zijn echte talenten niet op het voetbalveld lagen, maar in de handel. Hij verdiende zijn eerste zakcenten met een krantenwijk. Zonder ooit zelf een krant te bezorgen. Dat deden de vriendjes die hij inhuurde. Als scholier was hij een goede middenmoter: eerst havo, toen heao. Hij was in de schoolbanken als op het voetbalveld: ‘beperkt, maar gedreven’, zoals zijn ploeggenoten hun rechterspits ooit omschreven.

Na zijn heao-opleiding ontbolsterden de talenten van Boekhoorn snel. Hij deed een opleiding accountancy en kwam, 21 jaar jong, in 1980 in dienst van Deloitte. Registeraccountant Boekhoorn zou daar veertien jaar blijven, waarvan de laatste twee jaar als vennoot. Toen begon hij voor zichzelf. En begint het succesverhaal.

Bakker Bart

Zijn deelname in een sigarenkistjesfabriek in Eindhoven betekende Boekhoorns doorbraak: het nogal bescheiden Picus werd na zijn interventie (fabriek verplaatsen, ander productportfolio) al snel toonaangevend. In de jaren daarna volgden vele deals van de durfinvesteerder. Hij investeerde in Buco, fabrikant van tuinartikelen. In kozijnen, spuitbussen, verhuurbedrijven en verf. Ook in de affaire rond de merkwaardig aan zijn einde gekomen uitvinder Jan Sloot en diens roemruchte Digital Coding System, zit Boekhoorn, met onder meer Roel Pieper, op het vinkentouw. Boekhoorn zint voor de financiering van de zogeheten ‘Broncode’ op een truc via zijn lege Dipro bv, maar de dood van Sloot gooit roet in het eten.

Maakt niet uit, met de investering in Bakker Bart doet Boekhoorn weer een gouden greep. Hij bouwt de broodjesketen uit en verkoopt de zaak met een miljoenenwinst door. In 2002 neemt hij ADSL-provider Novaxess over voor een appel en een ei: 18.000 euro. Twee jaar later verkoopt hij dit bedrijf, samen met twee andere investeerders, voor 38 miljoen euro door aan Easynet. De directeur van Novaxess, Henk Buitenhuis, zal uitgroeien tot rechterhand van Boekhoorn. Zo regelt Boekhoorn dat deze Buitenhuis in de directie van Telfort komt. Dat kan Boekhoorn makkelijk doen, want hij heeft op dat moment net de meerderheid van de aandelen van Telfort in bezit.

Dummies

Met Telfort hebben we zijn voorlopig magnum opus te pakken. Met Telfort casht Boekhoorn op een manier die ieder handboek Durfinvesteren-for-dummies zal halen. Het is april 2003 als het Naardense private equity-huis Greenfield Capital Partners het worstelende telecombedrijf Telfort overneemt van het Britse mmO2, voor 25 miljoen euro. Boekhoorn is een van de investeerders achter Greenfield.

Eenmaal op eigen benen, vergaat het prijsvechter Telfort een stuk beter. Ruim een jaar later zetten de eigenaren het belbedrijf opnieuw in de etalage. Tot ieders verrassing biedt ook Boekhoorn mee op een meerderheidsbelang. Hij komt met een lager bod dan een paar gekende Angelsaksische investeringsmaatschappijen, maar pakt het slim aan: hij zegt slechts 52 procent van de aandelen te willen kopen, met de garantie voor de medeaandeelhouders op een mooie toekomst. Boekhoorn belooft hen 200.000 extra belklanten per jaar. Als dat lukt, zijn alle aandeelhouders blij. En zou het niet lukken, dan zou Boekhoorn ze vier procent van hun aandelen gewoon weer teruggeven.

Zijn plan slaagt. Hij betaalt naar schatting 180 miljoen euro, voor 52 procent van alle aandelen. Hij sluit vervolgens razendsnel slimme deals met belwinkels, laat onderverhuurders toe op het eigen mobiele netwerk van Telfort en reorganiseert het bedrijf. Gevolg: Telfort groeit opeens veel sneller dan de concurrentie. En hopsakee, afgelopen zomer staat Telfort opnieuw in de etalage. KPN hapt gewillig toe, voor een bedrag van 980 miljoen euro. Boekhoorn casht naar schatting een slordige half miljard euro.

Tentje verkopen

Hoe flikt Boekhoorn het ‘m toch telkens weer? In het blad ‘Nijmegen Business’ ontvouwde hij ooit zijn strategie: “Ieder bedrijf moet de potentie hebben marktleider te worden. Met mijn buy-and-build strategie probeer ik bedrijven bij elkaar te brengen. Ik tracht concurrenten ervan te overtuigen dat samenwerking lonender is omdat je samen een sterke marktpositie hebt. Door zo’n positie krijg je volledig grip op de prijzen. Dat betekent dat je geld verdient door je strategie en niet door dom te saneren. Dat noem ik de wet van Boekhoorn.”

Een wet die hij toepaste op de meest uiteenlopende sectoren. En dan is het verder simpel: “Mergers and acquisitions, dat is mijn vak. Boekies schrijven, tentje aanbieden en verkopen, en een commissie vangen.” Anders gezegd: Boekhoorn koopt noodlijdende bedrijven op, laat ze integreren met een sterkere partner, zet er nieuw management in en verkoopt de opgefriste combinatie weer door. Meestal aan een andere durfinvesteerder.

Passies

Maar Boekhoorn heeft niet alleen maar trek in bedrijven. Ook hij volgt, zoals iedere manager die gevoel heeft voor de buzzwords van dit moment, zijn ‘passies’. Hij is gek van dieren en van voetbal. En dus koopt hij in 2000 Ouwehands Dierenpark in Rhenen op. En besluit daar zelfs een kantoor te openen. Boekhoorn is vaak op het park te vinden, en iedereen is dol op de dierenvriend.

Hij weet te regelen dat de populaire kindersoap Zoop in Ouwehands Dierenpark wordt opgenomen. Herman van Veen komt met plezier langs voor de opening van een speeleiland, en spreekt vervolgens op zijn weblog vol lof over Boekhoorn, ‘een enthousiaste man, die bovendien ons Friends of Loskop Project in Zuid-Afrika in woord en daad steunt.’ Voor wat, hoort wat, zal Boekhoorn gedacht hebben. Mede door zijn steun krijgen ook Zuidafrikaanse kinderen de kans wat meer te zien van hun natuur.

Ook zijn passie voor voetbal zien we terug in zijn activiteiten: hij wordt sponsor van NEC. In De Goffert loopt hij Bart van Elsland, de oprichter van Bakker Bart, weer tegen het lijf. Met nog een paar regionale ondernemers financieren ze de aankoop van meerdere topvoetballers. Het ene jaar geeft Boekhoorn naar schatting één miljoen euro, het jaar daarop twee miljoen. Het is maar net wat zijn club nodig heeft. Dankzij hem beschikt NEC nu over topspelers als Niedzielan en Barreto, en gaat het de club, ook in sportief opzicht, behoorlijk voor de wind.

Toen NEC vorig jaar op zoek ging naar een shirtsponsor, kende Boekhoorn nog wel een goede partij: Telfort. De deal is snel rond, Telfort committeert zich voor een kleine anderhalf miljoen euro per jaar. Het ontslag van NEC-trainer Cees Lok, begin dit jaar, zorgt voor een smetje op het blazoen van Boekhoorn. Het verhaal wil dat achter dat ontslag de meesterhand zit van Hans Kraay senior, de inmiddels 70-jarige voetbalprofessor die als ‘adviseur’ is opgenomen in de hofhouding van Boekhoorn.

Twee uitersten

Registeraccountant en succesvol durfkapitalist Boekhoorn balanceert in zijn gedrag en managementstijl tussen twee uitersten. Enerzijds is hij de bescheiden, teruggetrokken filantroop, die achter de schermen met miljoenen schuift. Anderzijds is hij de ware durfinvesteerder, die snel kan beslissen en het met plezier breed laat hangen. Die zich met graagte laat omringen door adviseurs als de in ongenade gevallen oud Ahold-topman Cees van der Hoeven en ex-minster van financiën Willem Vermeend. En die glimmend van trots als eerste in Nederland rondrijdt in een Spyker; dat hij 3,6 ton voor de bolide moest neertellen, ach, wie maalt daarom?

Het laatste nieuws is zijn investering in de gratis krant De Pers. Wat volgt hierna? Boekhoorn praat graag, zoals zoveel managers, in voetbalmetaforen. Hij wil ‘Champions League spelen’. En blijven spelen. En dat kan, als je maar veel Geld hebt. Dat was de eerste, en misschien wel belangrijkste les die het jongetje Boekhoorn destijds goed in zijn oren knoopte, op die winderige tribune in de Goffert, aan de hand van zijn vader.

Dit artikel verscheen eerder in Brisk Magazine.